2024 yılı Ağustos ayında İzmir'in Bayraklı ilçesinde yaşanan orman yangınlarında zarar gören yaklaşık 375 hektarlık alan, Cumhurbaşkanlığı kararı ile orman sınırları dışına çıkarılarak imara açıldı. 8903 sayılı kararın iptali için çevre örgütleri, yurttaşlar ve avukatlar tarafından Danıştay'da dava açıldı.
Danıştay 8. Dairesi'nden 180 bin liralık ücret talebi
Davada, Anayasa’nın 169. maddesinde yer alan "Yanan ormanların yerinde yeni orman yetiştirilir" hükmüne ve çevre mevzuatına aykırılık gerekçesiyle iptal talep edildi. Ancak Danıştay 8. Dairesi, keşif ve bilirkişi incelemesi yapılması için davacılardan 180 bin TL ücret yatırılmasını istedi. Mahkeme, bu tutarın 10 gün içinde ödenmemesi durumunda dosyanın mevcut haliyle karara bağlanacağını belirtti.
“Adil yargılanma hakkı ihlal ediliyor”
Karara tepki gösteren İzmir Barosu, bu durumun Anayasa’nın 36. maddesiyle güvence altına alınan adil yargılanma hakkını ve 56. maddede yer alan çevre hakkını ihlal ettiğini savundu. Baro, çevre davalarının kamu yararına açıldığını ve yüksek yargılama giderlerinin yurttaşların hak arama özgürlüğü önünde engel teşkil ettiğini vurguladı.
Uluslararası hukuk ve Aarhus Sözleşmesi’ne atıf
Açıklamada, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına ve Aarhus Sözleşmesi’ne atıf yapılarak, çevreyle ilgili davalarda yargılama süreçlerinin “makul maliyetli, objektif ve adil” olması gerektiği hatırlatıldı. Türkiye’nin bu sözleşmeye taraf olması gerektiği ifade edildi.
“Çevreyi korumak devletin ve vatandaşın görevi”
Baro ayrıca, yanan ormanlık alanların yeniden ağaçlandırılması gerektiğini ve doğa savunusuna yönelik ekonomik baskıların kabul edilemez olduğunu belirtti. Çevre davalarında yargılama masraflarının düşürülmesi, kamu desteği sağlanması ve kolektif dayanışma ağları kurulması önerildi.
