İsrail’in Ortadoğu’yu kan gölüne çevirdiği savaşın üzerinden bir yıl geçti. Soykırım hamleleri bugünden tam bir yıl önce başladı.
7 Ekim 2023’te, Hamas hareketi öncülüğünde Filistinli direniş örgütleri, Aksa Tufanı operasyonuyla İsrail’in güneyine kara operasyonuna başladı.
Saldırılar 24 saat sürdü. Saldırılarda önemli kayıplar veren İsrail 8 Ekim gecesi Hamas’ın ele geçirdiği yaklaşık 250 rehine olmasına rağmen askeri çıkarma kararı alarak Gazze’nin işgal edileceğini duyurdu.
İşgal kararının ardından İsrail sistematik etnik temizliğe başladı. İsrail’in Gazze’ye yönelik soykırım planı her geçen gün belirginleşti. Bir yıl içinde katledilen Filistinlerin sayısı 18 bini çocuk olmak üzere 40 bini aşan rakamlara ulaştı.
Etnik temizlik ve savaş suçları
Etnik temizlik sürerken Gazze ve Batı Şeria başta olmak üzere bölgedeki Filistinlilerin tüm insan hakları ihlal edildi. Gazze’ye tıbbi yardım ve gıda yardımı başta olmak üzere sayısız insani yardım yasaklandı.
İsrail’in bu süreçte tüm savaş suçlarını işledi. Bölgedeki tüm hastane ve okullar bombalandı, kanalizasyon hatları patlatıldı. Filistinlilerin temiz suya erişimi engellendi.
Saldırıların uzun süreli etkileri de en az süreç içindeki etkisi kadar derin ve ağır olacak. The Lancet, İsrail’in gerçekleştirdiği soykırımın gelecekte yaratabileceği etkilere yönelik bir rapor yayımladı. Raporda, bir yıldır süren saldırı ve sabotajların 200 bin kişinin hayatına mal olacağı bilgisi yer aldı.
İsrail saldırıyı bölgeye yaydı
İsrail’in saldırıları sadece Filistin ile sınırlı kalmadı. Sınırı aşan İsrail, Lübnan ve Suriye’ye de saldırı düzenledi.
İsrail Lübnan’da Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ı, yaşadığı sokağın tamamını tonlarca bomba kullanarak yıktı. Gazze’nin ardından işgal Lübnan’ın güneyine yayıldı.
Gazze’de yaşananlar bölgedeki gerilimi kışkırttı. İsrail, İran ve Hizbullah arasında bombalar, işgal ve suikastlarla gerilim arttı. Orta Doğu, ABD desteğini arkasına alan İsrail’in hamleleriyle yeni bir sürece girdi. Bölgede yapılandırma süreci ivme kazandı.
Katliama tüm dünya halkları isyan etti
Amerika Birleşik Devleti’ndeki öğrenciler başta olmak üzere, Batı ülkelerinde milyonlarca genç soykırıma karşı aylarca sokaklarda protesto gösterileri yaptı. Üniversite işgal eylemleri gerçekleştirildi.
7 Ekim’den bugüne bölgede neler yaşandı?
7 Ekim 2023- İzzeddin el-Kassam Tugayları, 7 Ekim 2023 sabahı saat 06.30 sularında İsrail'in güneyindeki yerleşim yerlerine”Aksa Tufanı Operasyonu" başlattı. İzzeddin el-Kassam Tugayları’nın komutanı Muhammed ed-Dayf, saldırının sebebini Mescid-i Aksa'ya radikal İsraillilerin girmesi şeklinde duyurdu.
Kassam Tugayları’nın saldırıları Gazze’den İsrail’e atılan 5 bin roketle başladı. Kassam Tugayları sınırları geçerek sivil yerleşim yerlerine girdi. Pek çok İsrailli sivil ve asker öldürüldü veya esir alındı. Bazı askeri üsler ele geçirildi. Çatışmalardan sonra İsrail ülke genelinde olağanüstü hal ilan etti. 8 Ekim gecesi itibarıyla İsrail, işgal edilen tüm toprakların kontrolünü yeniden ele geçirdiklerini duyurdu.
Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’in güneyindeki Re’im ilçesinde bir Yahudi bayramı olan Shemini Atzeret sırasında yaklaşık 4 bin kişinin bulunduğu belirtilen Supernova Açık Hava Konser Alanı’na yaptığı saldırı sonucunda 360 İsrailli öldürülürken en az 40 sivil rehin alındı.
17 Ekim 2023- İsrail ordusunun Gazze’de bulunan El-Ehli Baptist Hastanesi’ne saldırısı sonucu 500’den fazla Filistinli yaşamını yitirdi.
19 Ekim 2023- İsrail’in Gazze’de yerinden edilenlerin sığındığı Rum Ortodoks Kilisesi’ne düzenlediği saldırı sonucu en az 18 kişi hayatını kaybetti.
11 Kasım 2023- İsrail ordusu, Gazze'de binlerce hasta ve yerinden edilmiş Filistinli’nin olduğu bölgenin en büyük sağlık tesisi Şifa Hastanesi'ne karadan ve havadan saldırdı, hastanenin ameliyathanesini bombaladı.
18 Kasım 2023- İsrail’in, Gazze’de BM tarafından işletilen Al-Fakhoora Okulu’na yaptığı saldırı sonucu çocukların da bulunduğu 50 sivil hayatını kaybetti.
29 Aralık 2023- Güney Afrika Cumhuriyeti, 1948 tarihli Birleşmiş Milletler (BM) Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi'ni ihlal ettiği gerekçesiyle İsrail aleyhine Uluslararası Adalet Divanı’nda dava açtı. İsrail’in Gazze’deki Filistin halkına soykırım yaptığı gerekçesiyle açılan davanın kamuya açık ilk duruşması 11 Ocak 2024 tarihinde Lahey’de yapıldı.
23 Ocak 2024- İsrail ordusu, Hamas liderlerinden Yahya Sinvar’ın memleketi olan ve Gazze Şeridi’ndeki en büyük yerleşim bölgesi olan Han Yunus’u kuşattıklarını duyurdu.
26 Ocak 2024- Uluslararası Adalet Divanı, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin İsrail'e açtığı davada aldığı ''ihtiyati tedbir'' kararlarını açıkladı. İsrail’in Gazze'deki soykırım eylemlerini engellemek gerekli tüm önlemleri almasının zorunlu olduğuna hükmedildi. İsrail’in Soykırım Sözleşmesi'nde yasaklanan fiillerin işlenmemesi için önlemleri alması gerektiğine karar veren Divan, Hamas'a ise elindeki tüm İsrailli rehineleri serbest bırakma çağrısında bulundu. İsrail'den karara uymak için alacağı önlemleri bir ay içinde Divan'a bildirmesi istendi. Divan kararları İsrail'de karşılık bulmadı.
1 Nisan 2024- İsrail, İran’ın Suriye'nin başkenti Şam'daki konsolosluk binasına hava saldırısı düzenledi. Ölenler arasında İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü'nde üst düzey komutan olan Tuğgeneral Muhammed Rıza Zahedi de vardı.
7 Mayıs 2024- İsrail Savunma Kuvvetleri, insani yardımların ve sivillerin geçtiği Refah bölgesine kara saldırısı başlatarak Mısır ile olan sınır kapısının Gazze tarafını ele geçirdi. Refah Sınır Kapısı 7 Mayıs’tan bu yana kapalı.
20 Mayıs 2024- UCM başsavcısı Karim Khan, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ve Hamas liderleri savaş suçu işledikleri gerekçesiyle tutuklama kararı talep etti.
28 Mayıs 2024- İspanya, İrlanda ve Norveç, Filistin devletini resmen tanıdıklarını açıkladı.
31 Mayıs 2024- ABD Başkanı Joe Biden, İsrail ile Hamas arasındaki Gazze’de ateşkesi öngören üç aşamalı anlaşmayı açıkladı. Biden anlaşmanın ilk aşamasının 6 hafta süreceğini ve bu sürede "tam ve eksiksiz bir ateşkes" sağlanacağını belirtti. İkinci aşama tüm hayattaki rehinelerin serbest bırakılmasını ve İsrail güçlerinin Gazze'den çekilmesini içeriyor. Son aşamada ise Gazze'nin inşasına başlanmasını öngörülüyor. Biden’ın açıkladığı Gazze’de ateşkesi öngören karar tasarısı 10 Haziran’da BM Güvenlik Konseyi'nde kabul edildi.
8 Haziran 2024- İsrail ordusunun, Gazze Şeridi’nin orta bölgelerinde bulunan Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki 4 rehineyi kurtartmak için yaptığı operasyonda en az 200 Filistinli öldürüldü.
12 Temmuz 2024- İsrail, Gazze’nin Han Yunus bölgesinin batısında kalan ve ''güvenli bölge'' olarak ilan edilen El Mavasi mülteci kampına hava saldırısı düzenledi. Saldırı sonucu yaklaşık 90 Filistinli yaşamını yitirdi.
13 Temmuz 2024- İsrail ordusunun, Gazze’deki Eş-Şati Mülteci Kampı'na düzenlediği saldırıda 15 kişi hayatını kaybetti.
30 Temmuz 2024- İsrail’in Beyrut’a düzenlediği hava saldırısında Lübnan’da faaliyet gösteren ve İran tarafından desteklenen Şii İslamcı siyasi parti ve silahlı örgüt olan Hizbullah’ın komutanı Fuat Şükür öldürüldü.
31 Temmuz 2024- Hamas'ın Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye, İran’ın yeni seçilen Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın yemin törenine katılmak için gittiği Tahran'da İsrail güçleri tarafından suikasta uğradı.
7 Ağustos 2024- Türkiye, Güney Afrika’nın Uluslararası Adalet Divanı’ında İsrail aleyhine soykırım suçlamasıyla başlattığı davaya müdahil olmak için başvurdu.
10 Ağustos 2024- İsrail ordusu, yerinden edilmiş sivillerin sığındığı Gazze’deki Et-Tabiin Okulu'na saldırı düzenledi. En az 100 sivil yaşamını yitirdi.
12 Ağustos 2024- Haniye'nin öldürülmesinin ardından Hamas'ın Siyasi Büro Başkanlığına Yahya Sinvar getirildi.
15 Ağustos 2024- Gazze'de ateşkes ve esir takası için Katar'ın başkenti Doha'da Katar-Mısır-ABD arabuluculuğunda yeni bir müzakere süreci başladı.
6 Eylül 2024- Türk asıllı Amerikan vatandaşı Ayşenur Ezgi Eygi, İsrail işgali altındaki Batı Şeria’da düzenlenen bir gösteride İsrail askerleri tarafından başından vurularak öldürüldü.
9 Eylül 2024- İsrail’in Suriye’nin Hama kenti yakınlarındaki Misyaf bölgesine düzenlediği hava saldırısı sonucu en az 18 kişi yaşamını yitirdi ve çok sayıda kişi yaralandı.
17 Eylül 2024- Hizbullah mensuplarının kullandığı çağrı cihazı ve telsizler, İsrail'in saldırısı sonucu Lübnan ve Suriye'de eş zamanlı olarak patlatıldı. Patlama sonucunda çok sayıda insan öldü ve yaralandı.
20 Eylül 2024- 30 Temmuz’daki saldırı sonucu Şii nüfusun çoğunlukta olduğu Beyrut’ta öldürülen Nasrallah’ın askeri işlerden sorumlu kıdemli danışmanı Fuad Şükür’ün yerine getirilen İbrahim Akil de Beyrut’ta İsrail tarafından öldürüldü.
27 Eylül 2024- İsrail ordusu Beyrut'ta Hizbullah'ın kalesi olarak nitelendirilen Dahiye bölgesine yaptığı hava saldırısıyla Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ı öldürdü.
1 Ekim 2024- İsrail ordusu, sınırlarına yakın olan Lübnan kasabalarında Hizbullah’a yönelik ''Kuzey Okları'' adı verilen kısmi kara harekatı başlattığını duyurdu. Ardından İran, İsrail’e misilleme saldırısına geçti. İsrail ordusu, İran’ın başlattığı füze saldırısında ülkeye atılan yaklaşık 200 roketin çoğunun engellendiğini belirtti. Tahran, misilleme saldırının gerekçesini İsrail'in Gazze Şeridi'ne ve Lübnan'da Hizbullah'a yönelik düzenlediği askeri harekatı olarak açıkladı.
5 Ekim 2024- Saldırıları bölgeye yayan İsrail, Lübnan’da Hamas liderlerini de hedef aldı. Hamas silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları'nın Lübnan’daki lider kadrolarından Said Ali'nin ailesiyle birlikte İsrail saldırısında öldürüldüğünü duyurdu.
İsrail hafızalara kazınan katliamlar yaptı
1- Mevasi'de gömülen çadırlar- İsrail ordusu Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un Mevasi bölgesine 10 Eylül'de büyük bir saldırı başlattı. Saldırıda 40 Filistinli öldü, 60 kişi yaralandı. Katliam yerinden edilenlerin bulunduğu "güvenli" denilen bölgede yapıldı. Katliamda onlarca sivil kumların altına gömüldü. Geniş çaplı derin çukurlarda kalan çadırlar bölgesyi toplu mezarlara dönüştürdü.
2-Taibun Okulu'na saldırı- İsrail 10 Ağustos'ta kanlı bir saldırıya daha imza attı. Ordu, saldırıyı Gazze'nin doğusundaki Derec Mahallesi'nde yerinden edilen sivillerin sığındığı Et-Tabiin Okulu'na Filistinlilerin sabah namazını kıldığı sırada düzenledi. Binlerce kişinin sığındığı okula gerçekleştirilen saldırıda en az 100 kişi öldü.
3- Mevasi'ye ikinci bombardıman- İsrail ordusu 13 Temmuz'da Gazze Şeridi'nde yerinden edilmiş Filistinlilerin sığındığı bölgeye korkunç bir saldırı gerçekleştirdi. Saldırıda çoğunluğunu çocuklar ve kadınların oluşan az 90 kişi öldü, 300 kişi de yaralandı.
4- Nuseyrat Mülteci Kampı'na sızıldı- İsrail'in 8 Haziran'da Deyr el-Belah'taki Nusayrat Mülteci Kampı'nda yaptığı katliamda İsrail askerleri Filistinliler gibi giyindi ve iki sivil araç kullandı. İsrail ordusunun dört İsrailli esirin kurtarıldığını açıkladığı yüzlerce Filistinlinin ölümüyle sonuçlanan kanlı katliamda 64'ü çocuk, 57'si kadın olmak üzere 274 Filistinlinin hayatını kaybetti.
5- Refah'taki sivil çadırlar vuruldu- İsrail ordusunun, Uluslararası Adalet Divanı'nın saldırıları durdurma kararı aldığı Gazze Şeridi'ndeki Refah'ta 26 Mayıs'ta yerinden edilen Filistinlilerin çadırlarına yaptığı saldırıda 45 Filistinli öldü.
6- İsrail, Şifa Hastanesi'ni vurdu- İsrail güçleri, 8 Mart-1 Nisan 2024 tarihlerinde Gazze kentindeki Şifa Hastanesi'nde iki hafta süren uzun kuşatma sırasında hastane içi ve çevresinde 400 Filistinliyi öldürdü.
7- Nabulsi Kavşağı'nda katliam- İsrail, 29 Şubat 2024'te Gazze'nin güneyinde, Gazze Şeridi'ni kuzeyden güneye bağlayan Reşid Caddesi üzerindeki Nablusi Kavşağı'nda insani yardım bekleyen Filistinlileri bombaladı. "Un Katliamı" olarak da bilinen katliamda 118 kişiyi öldürüldü, 760 kişi yaralandı.
8-El Faruha'da Okulu'nda 200 kişi katledildi- İsrail 18 Kasım 2023'te Cibaliya Mülteci Kampı'nda çok sayıda kişinin sığındığı El-Fahura Okulu'nu bombaladı. İsrail saldırısında 200'den fazla kişi öldü.
9- Cibaliye'de bin ölü- İsrail savaş uçakları, Cibaliye Mülteci Kampı'ndaki kalabalık bir yerleşim bölgesini hedef aldı. Çoğu çocuk ve kadın olmak üzere bin Filistinli öldürüldü ve yaralandı.
10- El-Ehli Baptist Hastanesi'nde katliam- İsrail, 17 Ekim 2023'te Gazze Şehri'ndeki El-Ehli Baptist Hastanesi'nin avlusunu bombaladı. Çoğu kadın ve çocuk olmak üzere 500'den fazla Filistinli öldürüldü.
