Türkiye'de asgari ücret, her yıl milyonlarca çalışanı ilgilendiren önemli bir ekonomik konu. Bu ücretin belirlenme süreci, belirli bir komisyon tarafından yürütülür ve komisyonun yapısında hükümet, işçi sendikaları ve işveren temsilcileri yer alır. Asgari ücret, işçilerin en temel geçim seviyelerini belirlerken işverenlerin maliyetlerini ve ekonomiyi de doğrudan etkileyen bir unsur.
Komisyon kimlerden oluşuyor?
Asgari ücreti, Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Asgari Ücret Tespit Komisyonunda patronlar adına 5 temsilci, hükümet adına 5 temsilci, işçiler adına da Türk İş’in seçtiği 5 temsilci yer alıyor. Komisyonun yaptığı üç görüşme sonrasında hükümet asgari ücretin artış oranını duyuruyor. Resmî Gazete’de yayımlanmasıyla yürürlüğe giriyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde Komisyon başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.
Asgari ücret nasıl belirleniyor?
Komisyonun her yıl yaptığı toplantılar sonucunda, işçi ve işveren taraflarının önerileri doğrultusunda yeni asgari ücret belirleniyor. Bu süreç şu adımlarla işliyor:
Komisyon toplantıları: Komisyon, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın başkanlığında toplanıyor ve asgari ücretin belirlenmesi için müzakerelere başlanıyor. Bu süreç genellikle dört toplantıdan oluşuyor ve tarafların talepleri detaylı şekilde değerlendiriliyor.
İşçi ve işveren talepleri: Toplantılar sırasında işçi tarafı, enflasyon ve geçim zorluklarını göz önünde bulundurarak daha yüksek bir ücret talep ederken, işveren tarafı maliyet artışlarına dikkat çekerek makul bir artış oranı talep eder. Hükümet ise dengeli bir çözüm bulmaya çalışır.
Karar süreci: Toplantılar sonucunda taraflar anlaşmaya vardığında, komisyon oy çokluğuyla karar alıyor. Eğer oylar eşit çıkarsa başkanın oyu belirleyici oluyor. Yeni asgari ücret genellikle ocak ayında yürürlüğe giriyor.
Neler dikkate alınıyor?
Asgari ücret belirlenirken şu unsurlar dikkate alınıyor:
Enflasyon oranı
Ekonomik büyüme
Geçim koşulları
İşçi ve işverenlerin talepleri