Mustafa Kemal Atatürk'ün hayranlıkla okuduğu ve Türk okullarında okutulmasını emrettiği Beyaz Zambaklar Ülkesinde, Finlandiya'nın bir halk dayanışması destanı olarak tüm dünyaya ilham veren bir eser. Yazar Grigoriy Petrov’un kaleme aldığı bu kitap, Türkiye’de özellikle Cumhuriyetin ilk yıllarında büyük ilgi gördü. Atatürk, Türk askerlerinin ve öğrencilerinin bu destansı mücadeleyi örnek almaları gerektiğini düşünerek kitabı askeri okulların müfredatına dahil etti.
Finlandiya'nın mucizevi dönüşümünün hikayesi
Beyaz Zambaklar Ülkesinde kitabı, Finlandiya'nın elverişsiz doğa koşullarına ve yoksulluk içinde mücadele eden bir ülke iken, halkın özverisi ve bir avuç aydının öncülüğünde nasıl yeniden inşa edildiğini anlatıyor. Kitapta; askerler, din adamları, profesörler, öğretmenler, doktorlar ve iş insanları gibi farklı mesleklerden insanların omuz omuza vererek ülkeyi geri kalmışlıktan kurtarma çabaları, tüm insanlığa örnek olacak biçimde gözler önüne seriliyor.
Atatürk, bu hikayenin Türkiye Cumhuriyeti'nin gelişiminde örnek teşkil edeceğini düşünerek, Beyaz Zambaklar Ülkesinde kitabının tüm okullarda okutulması gerektiğini vurgulamıştı. Özellikle askeri okullarda yer alması talimatını veren Atatürk, bu eserin Türk askerlerine “yaşamı yenileme” hedefinde bir rehber olmasını amaçlamıştı.
Finlandiya'nın kahramanı: Johan Vilhelm Snelman
Kitabın odaklandığı Finlandiya’nın aydınlanma sürecinde, filozof ve gazeteci Johan Vilhelm Snelman'ın etkisi büyüktür. Snelman, Finlandiya'nın toplumsal kalkınması için halk okullarını kurmuş, demiryolu projelerini desteklemiş ve Fin dilinin resmi dil olmasını sağlamıştır. Tüm bu çalışmalarıyla ülkenin ekonomik, sosyal ve kültürel olarak gelişiminde kilit bir rol oynamıştır.
Snelman’ın liderliği, halkın her kesiminden bireylerin katkı sunduğu toplumsal dayanışmanın en güzel örneklerinden birini sergiler. Bu ilham verici çaba, Petrov'un kitabında destansı bir anlatımla aktarılmıştır.
Kitabın Türkiye'de büyük yankı uyandırması
1928’de Türkiye’de ilk kez yayımlanan Beyaz Zambaklar Ülkesinde, halkın o dönemde büyük ilgisini çekmişti. Kur’an-ı Kerim’den sonra en çok okunan kitap olarak anılan bu eser, Türkiye’de Atatürk'ün reformlarının halk tarafından benimsenmesinde önemli bir rol oynamıştır. 1930 yılında yeni alfabeyle tekrar basılan kitap, Cumhuriyet’in modernleşme yolunda attığı adımları destekleyen bir rehber niteliği taşımıştır.
Kitabın etkisi o kadar büyüktü ki, 1960 askeri darbesinden sonra yapılan bir ankette Türk subaylarının çoğu, kendilerini en çok etkileyen kitabın Beyaz Zambaklar Ülkesinde olduğunu belirtmiştir. Bu örnek, kitabın Atatürk’ün askeri okulların müfredatına dahil etme kararının ne denli etkili olduğunu bir kez daha ortaya koyuyor.
