Prof. Dr. Aziz Sancar, sadece Türkiye'de değil, dünya çapında tanınan bir bilim insanıdır. Mardin’in Savur ilçesinde doğan Sancar, eğitim hayatı boyunca karşılaştığı zorlukları aşarak büyük bir başarıya ulaşmıştır. Nobel Kimya Ödülü’nü kazandığı 2015 yılından itibaren, bilim dünyasında adından sıkça söz ettiren Sancar, pek çok ödül kazanmış ve biyoloji alanındaki önemli buluşlara imza atmıştır.
Aziz Sancar’ın hayatı
1946 yılında Mardin'in Savur ilçesinde doğan Aziz Sancar, orta halli bir çiftçi ailesinin yedinci çocuğuydu. Temel eğitimini Mardin’de tamamlayan Sancar, lise yıllarında futbolcu olmayı hayal etse de, son sınıfta bu hevesinden vazgeçip İstanbul’a giderek üniversite eğitimine başladı. 1969 yılında İstanbul Tıp Fakültesi'nden birincilikle mezun olan Sancar, ardından Amerika'da moleküler biyoloji alanında eğitim aldı.
Sancar, biyokimya profesörü Gwen Boles Sancar ile evli olup, ABD'deki Türk öğrencilere yardımcı olmak amacıyla eşiyle birlikte Aziz & Gwen Sancar Vakfı’nı kurmuştur. Bu vakıf, Kuzey Carolina'da Carolina Türk Evi adlı öğrenci misafirhanesini açmıştır.
Aziz Sancar’ın kariyeri
Aziz Sancar, üniversite eğitimini tamamladıktan sonra, ABD'de Johns Hopkins Üniversitesi'ne giderek araştırmalarına devam etti. Dallas Texas Üniversitesi'nde moleküler biyoloji dalında yaptığı çalışmalarda önemli buluşlara imza attı. Özellikle DNA onarımı üzerine yaptığı araştırmalar, kendisine bilim dünyasında büyük bir ün kazandırdı.
Yale Üniversitesi'nde geçirdiği yıllar, Aziz Sancar’ın biyokimya alanındaki uzmanlık alanını pekiştirdi. 1997 yılından itibaren Kuzey Carolina Üniversitesi'nde çalışmalarına devam eden Sancar, burada da büyük başarılar elde etti.
Aziz Sancar’ın ödülleri ve başarıları
Aziz Sancar, DNA onarımı ve hücresel biyoloji üzerine yaptığı çalışmalarla sayısız ödül kazanmıştır. 2015 yılında, DNA onarımındaki keşifleri nedeniyle Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldü. Bu ödül, Sancar'ı Nobel kazanan ilk Türk bilim insanı yapmıştır. Sancar, ödülünü Anıtkabir'e sunarak, bu büyük başarısının Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti'nin eğitim devriminden kaynaklandığını vurgulamıştır.
Sancar’ın kazandığı başlıca ödüller şunlardır:
- ABD Ulusal Bilim Vakfı Genç Araştırmacı Ödülü (1984)
- Amerikan Fotobiyoloji Derneği Ödülü (1990)
- ABD Ulusal Sağlık Enstitüsü Ödülü (1995)
- TÜBİTAK Bilim Ödülü (1997)
- Nobel Kimya Ödülü (2015)