Beşşar Esad, 11 Eylül 1965’te Şam’da doğdu. Başlangıçta bir göz doktoru olarak Londra'da eğitim alırken, 1994’te ağabeyinin trafik kazasında hayatını kaybetmesiyle kaderi değişti. Esad, babası Hafız Esad’ın ölümünün ardından 2000’de devlet başkanı olarak iktidara geldi. Ancak iktidarının ilk yıllarında modernleşme vaatlerine rağmen, yönetimi giderek daha otoriter bir hal aldı ve 2011’de başlayan iç savaşla birlikte Suriye, uzun yıllar süren bir çatışma sürecine girdi.
Genç yaşta iktidara geldi
Esad, tıp eğitimini tamamladıktan sonra Londra’da göz doktoru olmaya hazırlanıyordu. Ancak ağabeyinin ani ölümünün ardından, Esad ailesinin liderlik planlarını değiştirdi ve Suriye'ye dönerek liderlik hazırlığına başladı. Askeri eğitim aldı ve kısa süre içinde ülkenin önemli askeri ve istihbarat kurumlarında yükseldi. 2000 yılında, babasının vefatından sonra Beşşar Esad, halkın büyük bir kısmının karşı çıkmasına rağmen devlet başkanı oldu.
Esad, ilk yıllarında batılı ülkelerin etkisinde kalmayarak Suriye'yi kendi çizgisinde yönetmeye başladı. Ailesinin Baas Partisi'nin gücünü zayıflatmamak adına siyasi reformlardan kaçındı. Ancak, ekonomiyi modernleştirme vaadiyle ilk yıllarında bir dizi reforma girişti. "Şam Baharı" olarak adlandırılan dönemde, ifade özgürlüğü gibi bazı özgürlük alanlarında iyileştirmeler yapıldı, ancak bu reform süreci kısa sürdü ve Esad’ın otoriter yönetimi tekrar güçlendi.
İç savaşlar
2011’de Arap Baharı hareketlerinin etkisiyle Suriye’de başlayan kitlesel protestolar, Esad yönetimi tarafından kanlı bir şekilde bastırıldı. Protestoların şiddetle bastırılması, iç savaşın başlamasına neden oldu. 2012’de tüm ülkeye yayılan çatışmalar, Esad yönetiminin dış destekle hayatta kalmasını sağladı. İran ve Hizbullah, Esad’a destek verirken, muhalif gruplar Türkiye, Katar ve Suudi Arabistan’dan yardım aldı.
2013’te Suriye ordusunun kimyasal silah kullanması, uluslararası kamuoyunda büyük tepki yarattı. Batılı ülkeler, Esad rejimini devirmek için askeri müdahale çağrısı yaptı, ancak Rusya ve Çin, Esad’ın destekçileri olarak bu müdahaleye karşı çıktı. Birleşmiş Milletler ile yapılan bir anlaşmayla Suriye'nin kimyasal silahları denetim altına alındı. 2014 seçimlerinde Esad yeniden devlet başkanı seçildi ve 2015’te Rusya'nın askeri müdahalesi ile yönetimi pekişti.
Son dönem gelişmeleri
Esad, 2018'de yeniden kimyasal silah kullanmakla suçlandı ve Batılı ülkeler tarafından hava saldırılarıyla karşılık verildi. Ancak Suriye'nin iç savaşında önemli bir değişim yaşandı ve Esad, 2022’de Birleşik Arap Emirlikleri’ni ziyaret ederek Arap ülkelerinin desteğini kazandı. 2023 yılında ise 2011’den sonra ilk kez Arap Birliği zirvesine katıldı, bu da Suriye’nin uluslararası izolasyonunun sona erdiğini gösterdi.
Bugün 24 yıldır Suriye'yi yöneten Beşşar Esad, iç savaşın ardından ülkesinde yeniden istikrarı sağlamaya çalışıyor. Ancak onun liderliği, hem içerideki muhalifler hem de dış dünya tarafından hala tartışılmakta.