Gökyüzünde her gün binlerce uçak seyahat ediyor. Ancak hiçbir uçak sonsuza kadar havada kalamıyor. Peki, ortalama bir uçağın ömrü ne kadar? Hangi faktörler uçakların hizmet dışı kalmasına neden oluyor?
Uçakların ömrünü belirleyen faktörler
Bir uçağın ne kadar süre havada kalacağını belirleyen birkaç temel unsur bulunuyor. Bunlar arasında:
- Toplam uçuş saati,
- İniş ve kalkış sayısı,
- Bakım süreçleri,
- Teknik arızalar,
Havayolu şirketlerinin ekonomi politikaları gibi faktörler yer alıyor. Örneğin kısa menzilli uçuşlar yapan ve bakımları düzenli olarak gerçekleştirilen bir dar gövdeli uçağın ortalama ömrü 20-25 yıl civarında. Daha büyük, geniş gövdeli uçaklar ise 30-35 yıl kadar kullanılabiliyor.
Uçuş saati ve metal yorgunluğu önemli
Örneğin, havacılık sahnesinden çekilen bir Boeing 747, metal yorgunluğu oluşana kadar yaklaşık 35.000 uçuş gerçekleştirebiliyor. Bu da ortalama 135.000 ila 165.000 saat havada kaldığı anlamına geliyor. Ancak bazı uçaklar çok daha uzun süre kullanılıyor. Günümüzde hâlâ uçuşlarını sürdüren en yaşlı uçak, 50 yaşındaki Boeing 737-200 modeli. Havacılık tarihinin en yaşlı uçağı ise 83 yaşına ulaşan bir Cessna AW. 1928’de üretilen bu uçak, 2011’de son uçuşunu gerçekleştirerek Pensilvanya’daki Eagles Mere Hava Müzesi’ne teslim edildi.
Uçaklar neden emekliye ayrılıyor?
Bir uçağın ömrü dolmadan hizmetten çekilmesinin en büyük nedenlerinden biri ekonomik faktörler. Yeni nesil uçaklar daha az yakıt tükettiği için havayolları, eski modelleri kullanmayı ekonomik açıdan mantıklı bulmayabiliyor. Ayrıca bakım ve onarım maliyetleri arttıkça, uçakları hizmette tutmak daha pahalı hale geliyor. Bazı uçaklar ise kritik teknik arızalar veya daha sık bakım gereksinimi nedeniyle erken emekliye ayrılabiliyor. Küçük uçakların büyük bir kısmı da güvenlikten ziyade yüksek bakım maliyetleri nedeniyle kullanımdan kaldırılıyor.
