Cumhuriyet tarihinin ilk hava harp şehidi olan Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel, cesareti ve fedakârlığıyla Türk milletinin hafızasında silinmez bir iz bıraktı. Onun hikâyesi, sadece bir pilotun değil, bir milletin direnişinin simgesi olarak tarihe geçti.
Çocukluk ve eğitim yılları
Cengiz Topel, 2 Eylül 1934'te Kocaeli’nin İzmit ilçesinde dünyaya geldi. Trabzonlu bir ailenin evladı olan Topel, babasının görev yerleri dolayısıyla çocukluk yıllarını Bandırma ve Gönen’de geçirdi. Babasının vefatından sonra ailesiyle İstanbul’a taşındı ve Kadıköy Yeldeğirmeni Okulu’nda ilk ve ortaöğrenimini tamamladı. Lise eğitimine Haydarpaşa Lisesi’nde başlayan Topel, askeri kariyer hedefiyle Kuleli Askeri Lisesi’ne geçti ve buradan 1953 yılında mezun oldu.
Pilotaj eğitimini tamamlamak için Kanada’ya gönderilen Topel, 1957 yılında Türk Hava Kuvvetleri’ne katıldı ve kariyerine Merzifon 5. Ana Jet Üssü’nde başladı.
Kahramanlığın sembolü: Kıbrıs görevi
Kıbrıs’ta 1964 yılında yaşanan gerginliklerde Türkiye, Ada’daki Türkler için koruyucu bir görev üstlendi. 8 Ağustos 1964’te Cengiz Topel, Eskişehir’den havalanarak Kıbrıs semalarına uyarı uçuşu yapmak üzere gönderildi. Uçağı, Rum askerlerinin açtığı ateş sonucu vuruldu ve düşmek zorunda kaldı. Paraşütle atlayarak kurtulan Topel, olay yerinde esir alındı.
Esaret ve şehadet
Cengiz Topel’in başına gelenler, insanlık dışı muamelelere dair bir utanç tablosu olarak tarihe geçti. Esir alınan Topel, işkencelere maruz kaldı ve savaş hukukuna aykırı bir şekilde şehit edildi. Bu acı haber, sadece Türk milletini değil, uluslararası kamuoyunu da derinden etkiledi.
Son yolculuğu
Şehit Cengiz Topel’in naaşı, kapsamlı törenlerle İstanbul Edirnekapı’daki Sakızağacı Hava Şehitliği’ne defnedildi. Adı, günümüzde pek çok okul, hastane ve caddeye verilerek yaşatılmaktadır.
Kahramanlığın anlamı
Cengiz Topel’in hikâyesi, bir milletin bağımsızlık ve onur mücadelesinin simgesi olmayı sürdürüyor. Bugün hâlâ onun adıyla anılan anıtlar, müzeler ve okullar, kahramanlığını gelecek nesillere aktarıyor.