Fransa Dışişleri Bakanlığı, son yıllarda karşılıklı gözaltılar ile ilişkilerin daha da gergin seyrettiği Cezayir’in 12 Fransız konsolosluk çalışanının 48 saat içinde ülkeyi terk etmesini istediğini bildirdi.
Fransa'dan Cezayir'e uyarı
Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot, Cezayir’in 12 Fransız konsolosluk çalışanının ülkeyi 48 saat içinde terk etmesini istemesini haksız olarak niteledi. Barrot, Cezayir'i Fransa'da Cezayir uyruklu üç kişinin gözaltına alınmasının ardından aldığı bu karardan vazgeçmeye çağırdı. Bu kararın "Fransız topraklarında ciddi suçlar işlediği gerekçesiyle üç Cezayirlinin gözaltına alınmasına" bir tepki olarak alındığını kaydeden Barrot, Cezayir ile diyalog bağlarını yeniden kurmaya çalıştıkları bir dönemde olduklarını belirterek, "Cezayir makamlarından, tutukluların devam eden yasal işlemlerle ilgisi olmayan bu sınır dışı etme tedbirini terk etmelerini istiyorum" dedi. Barrot, Cezayir’in kararından vazgeçmemesi halinde konsolosluk çalışanlarının sınır dışı edilmesine derhal yanıt verileceğini kaydetti.
Fransa’daki savcılar, cuma günü aralarında bir konsolosluk çalışanının da olduğu üç Cezayirli hakkında iddianame hazırlamış, söz konusu kişilerin Cezayirli sosyal medya ünlüsü Amir Boukhors’un 2024 yılında kaçırılması olayında dahli olduğu şüphesiyle hukuki işlem başlatıldığı açıklanmıştı.
Fransız sömürgesi altındaki Cezayir
5 Temmuz 1830 tarihinde Cezayir şehrinin ele geçirilmesiyle Fransızların Cezayir'deki sömürge dönemi başladı. Emir Abdülkadir idaresindeki isyan hareketi sonucunda Fransızlar Cezayir'in bütününü 1847'de ele geçirebildi. Osmanlı yönetimi, Fransız işgalini tanıyarak Cezayir üzerindeki haklarının sona erdiğini ilan etti. İlk sömürge birimleri Cezayir şehri çevresinde kuruldu. Avrupa'dan gelen göçmenlere yerli kabilelerin ellerinden alınan arazilerin verilmesiyle Cezayir' de Avrupalı nüfusu artış gösterdi. 1841-1850 yılları arasında 115.000 hektar arazi dışarıdan gelenlere dağıtıldı. 1847'de ülkedeki Avrupalıların sayısı 104.000 iken 1872'de 245.000'e, 1911 yılında da 752.000'e yükseldi. Bununla birlikte yabancıların sahibi olduğu arazinin miktarı 1860'ta 365.000 iken, 1930'da ise 2.345.000 hektardı. 1848 Fransız anayasasına göre Cezayir sömürgesi üç eyalete ayrılarak Paris'ten tayin edilen bir genel vali tarafından yönetilmeye başlandı. 1870'te sivil idareye geçirilen Cezayir Paris'teki İçişleri Bakanlığı'na bağlandı. Askerî idarenin kalkmasının ardından 1871 yılında Muhammed el-Mukrani'nin liderliğinde toplanan kabileler, ülkenin tamamına yakınında ayaklanma başlattı. 1881'de de Sîdî Şeyh liderliğindeki kabilelerinde katıldığı ayaklanmayı Fransız sömürge yönetimi kanlı şekilde 1884 yılında bastırabildi. Bu dönemde öldürülen direnişçilerden bazılarının kafatasları Fransa'ya götürüldü ve 24 tanesi Temmuz 2020'de Cezayir'e iade edilerek el Alia Şehitliği'ne defnedildi. II. Dünya Savaşı'ndan sonrasında Cezayirliler durumlarında ciddi iyileştirmelerin yapılmaması, ekonominin kötüleşmesi gibi sebeplerle 5 Mayıs 1945'te gerçekleştirilen ayaklanmada, Fransızların silahlı müdahalede bulunmasıyla binlerce Cezayirli öldürülmüş ve çok sayıda gösterici tutuklanmıştır. Bu olaylar Sétif ve Guelma Katliamı olarak anılmaktadır.
1 Temmuz 1962 tarihinde bağımsızlıklarını ilan ettiler
Cezayir'de 1 Kasım 1954 tarihinde silahlı mücadele başlatıldı. Ülkeyi bağımsızlığa götürmesi amacıyla başlatılan silahlı mücadele kısa zamanda Cezayir geneline yayılması üzerine, Sömürge yönetimi 28 Ağustos 1955'te olağanüstü hal ilan etti. 19 Eylül 1958'de Kahire'de toplanan Cezayirlilerin ileri gelenleri bağımsız Cezayir Cumhuriyetini ilan ederek Ferhad Abbas'ın başkanlığında bir geçici hükûmet kurdular. 18 Mart 1962'de Evian Antlaşması ile savaşın sona ermesiyle ateşkes ilan edildi. Antlaşma şartlarına göre 1 Temmuz 1962 tarihinde yapılan referandumda Cezayirlilerin %91'i bağımsızlık lehinde oy kullanmasıyla Cezayir bağımsız bir devlet oldu.
