Sosyal medya trendlerinin ekonomik etkileri giderek büyüyor. TikTok’ta viral olan ve "Dubai çikolatası" olarak bilinen, fıstık kreması dolgulu çikolata barı, dünya genelinde fıstık krizine neden oldu.
ABD ve İran gibi başlıca üretici ülkelerde zaten sınırlı olan fıstık arzı, ani taleple birleşince fiyatları uçurdu. Bazı mağazalar bu çikolatayı karneyle satmaya başladı.
Viral video, küresel krize dönüştü
TikTok’ta 2023 sonunda yayınlanan bir videoda, Dubai çikolatası adı verilen fıstıklı çikolata barı tanıtıldı. Sütlü çikolata, kadayıf ve kremalı fıstık dolgusu ile hazırlanan bar kısa sürede fenomen haline geldi. Söz konusu video 120 milyondan fazla izlendi ve çikolata dünya çapında aranır hale geldi.
Ancak bu trendin yankıları yalnızca sosyal medyayla sınırlı kalmadı. İngiliz The Guardian gazetesine göre, bu ani popülerlik özellikle ABD ve İran üretimi fıstık üzerinde büyük baskı yarattı. Zaten geçen yıl düşük rekolte nedeniyle sınırlı olan fıstık arzı, çikolata üreticilerinin talepleri karşısında eridi.
Fıstık fiyatı bir yılda yüze 35 arttı
Uzmanlar, çiğ fıstığın fiyatının son bir yıl içinde 7,65 dolardan 10,30 dolara yükseldiğini belirtiyor. Özellikle iç fıstık çekirdeğine olan talebin artması, fiyatların tırmanmasında etkili oldu. ABD’deki düşük fıstık hasadı nedeniyle üreticiler, kalan yüksek kaliteli ürünü kabuklu olarak satmayı tercih etti. Bu da çikolata üretiminde kullanılan iç fıstığın bulunmasını zorlaştırdı.
Lüks çikolata markalarını bünyesinde barındıran Prestat Group’un CEO’su Charles Jandreau, Financial Times’a yaptığı açıklamada, “Bu ölçekte bir talep beklemiyorduk, sektör ciddi biçimde şaşkın” ifadelerini kullandı.
Mağazalarda kotalı satış başladı
Çikolatanın aşırı talep görmesi bazı ülkelerde rafların boşalmasına yol açtı. İngiltere’de bazı mağazalar, aynı anda satılacak Dubai çikolatası sayısını sınırlayarak kota uygulamasına geçti.
Sosyal medyanın etkisiyle fıstık tedarik zincirinde yaşanan bu kırılma, tarım ekonomileri üzerinde de baskı yaratmaya başladı.
