Her yıl 4 Ocak'ta kutlanan Dünya Braille Günü, görme engelliler için büyük bir dönüm noktası olan Braille alfabesinin, Louis Braille tarafından geliştirilmesinin yıldönümüne denk geliyor. Bu özel gün, görme engelli bireylerin eğitim ve yaşam kalitelerindeki iyileşmeye önemli katkı sağlıyor ve Braille alfabesinin evrensel kullanımını ve toplumsal farkındalığı artırıyor.
Louis Braille kimdir?
Braille alfabesi, adını mucidi Louis Braille’den alır. 1821 yılında, henüz 15 yaşında olan Braille, görme engelliler için yazı okuma ve yazma sistemini geliştirdi. Paris Millî Enstitüsünün körler bölümünde, Charles Barbier ile tanışan Braille, Barbier’nin Napolyon’un talebiyle geliştirdiği gece yazısı sisteminden ilham aldı. Ancak Barbier’nin karmaşık sistemi, geniş bir kullanım alanına sahip olamadı. Braille, bu eksiklikleri fark ederek altı noktalı bir sistem geliştirdi ve bu, görme engelliler için bir devrim niteliği taşıdı.
Braille alfabesi nedir?
Braille alfabesi, altı kabartılmış noktadan oluşan bir sistemdir. Her bir harf, 64 farklı kombinasyona dayalı altı noktalı bir düzenle belirlenir. Bu noktalar, parmak uçlarıyla hissedilebilecek şekilde düzenlenmiş ve öğrenmeyi kolaylaştıracak biçimde tasarlanmıştır. Sol ve sağ sütunlarda farklı nokta kombinasyonları ile harfler oluşturulmuştur.
Braille alfabesinin uluslararası kullanımı
Braille yazım sistemi sadece Latin harflerine değil, diğer dillerin karakterlerine ve sembollerine de uyarlanabilmektedir. Örneğin Türkçe ’deki özel harfler olan "Ç", "Ş", "Ğ", "Ü" ve "Ö" için de semboller geliştirilmiştir. Bu esneklik, Braille alfabesinin dünya çapında kabul görmesini sağlamıştır. Ayrıca müzik notaları ve matematiksel formüller gibi çeşitli alanlarda da kullanılmaktadır.
Braille alfabesinin hayata katkıları
Braille alfabesi, görme engelli bireylerin eğitim hayatlarına katılımını sağlayan önemli bir araçtır. Braille ile basılmış kitaplar, dergiler ve gazeteler görme engellilerin kültürel faaliyetlere katılımını artırdı. Ayrıca, dijital teknolojilerin gelişmesiyle birlikte, Braille ekranlar ve klavyeler gibi elektronik cihazlar da bu yazı sistemini daha erişilebilir hale getirdi.
Dünya Braille Günü’nün hikayesi
Birleşmiş Milletler tarafından 2019 yılında kabul edilen 4 Ocak Dünya Braille Günü, Louis Braille’in doğum günü ile aynı tarihte kutlanmaktadır. Bu özel gün, görme engelli bireylerin haklarına dikkat çekmek ve bilgiye erişimdeki eşitsizlikleri ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır.
