Bağımlılık Türkiye’de özellikle İzmir’de büyük bir sorun olmaya devam ediyor. Yasaklı madde kullanımından internet alışverişine kadar pek çok farklı alanda karşımıza çıkan bağımlılıklar, bireyleri ve toplumları olumsuz etkiliyor. Peki bağımlılıkla mücadele için neler yapılmalı? Alanında uzman olan Psikolog Ceren Yağcıköseoğlu, bağımlılıkla mücadele konusunda açıklamalarda bulundu.
“Kişiler bağımlılığın olumsuz sonuçlarını göz ardı ediyor”
Bağımlılığı bir kişinin fiziksel veya psikolojik olarak alkol ve yasaklı madde gibi maddelere ya da kumar, internet, alışveriş gibi davranışlara aşırı bağlı olması durumu olarak tanımlayan Yağcıköseoğlu, “Bağımlılık kişinin bu maddeleri veya davranışları arzulaması ve sürdürmesidir. Olumsuz sonuçlarını bilmesine rağmen bunları göz ardı etmektedir.
Bağımlılığı gelişen kişi maddeye veya davranışa karşı kendini durdurmakta zorlanır ve ihtiyaç hisseder. Bedenine, sağlığına ve ilişkilerine verdiği zararı görmezden gelme eğilimleri çok yüksektir. Çünkü madde kullanımı ve davranışları kişinin rahatlamasına, psikolojik olarak iyi hissetmesini sağlar, cesaretli ve kendilerini daha güvenli hissedebilmektedirler. Hayatlarında var olan problemlerden veya zorlandığı durumlardan uzaklaşmasını sağlamaktadır. Başlangıçta kişi madde ve davranışı daha az sıklıkta yaparken, zamanla bu miktar ve sıklık artar. Toleransı geliştiğinden aynı etkiyi almak için daha fazlasına ihtiyaç duyar.” dedi.
“Bağımlılık fiziksel ve psikolojik sağlığı olumsuz etkiliyor”
Son dönemlerde bağımlılığın özellikle alkol, madde, internet ve sosyal medya gibi alanlarda artış gösterdiğine tanıklık edildiğini belirten Yağcıköseoğlu, “Bağımlılık bireylerin fiziksel ve psikolojik sağlıklarını olumsuz yönde ne yazık ki etkilemektedir. Toplumda bu tür bağımlılıkların artmasının sebepleri; stres, ekonomik sebepler, yalnızlık, kişisel ve ilişki problemleriyle, bağımlılıkla birlikte bireyin dopamin ihtiyacının karşılanıyor olması önemli sebeplerden birisidir. Bireyler daha mutlu ve haz duygusunu hissetmek için keyif veren maddeleri arttırma eğilimi gösterirler, bu sebeple tolerans geliştiği için daha çok madde kullanabilir veya iyi gelen davranışların seviyesini ve sıklığını arttırabilirler.” ifadelerini kullandı.
“Toplumsal farkındalık arttırılmalı”
Yağcıköseoğlu, “Bağımlılıkla mücadelede toplumsal farkındalık arttırılmalıdır. Özellikle internet ve sosyal medya amacına uygun olmalı, bu konuda özellikle gençler bilgilendirilmeli bu amaca yönelik alt yapı oluşturulmalıdır. Erken yaşlarda madde ve diğer bağımlılıklar ile ilgili psikolojik destek ve eğitim verilerek önlem alınmalıdır. Bireysel mücadele yeterli olmayabilir bunun için toplumsal destek sistemlerinin güçlendirilmesi gerekmektedir.” diye konuştu.
Bireyler bağımlılıkla nasıl mücadele eder?
Bağımlılıkla mücadelenin ilk adımı olarak bağımlılığın varlığının kabul edilmesi gerektiğini vurgulayan Yağcıköseoğlu, “Kişinin bağımlılığının farkında olması ve yardım almayı istemesi önemli ve gereklidir. Psikoterapi desteği ve ilaç tedavisi almalı, profesyonel destek almak sürdürülmelidir. Tedavi ve terapi süreci, bağımlılıkla mücadelede çok önemli ve gereklidir. Sürecin sonuna gelene kadar sürdürülmelidir aksi takdirde kişi, bağımlılığının bittiğini düşünerek ilaç ve desteği erken keserse bağımlılık tekrar edebilmektedir. ‘Bir kereden bir şey olmaz’ inancını değiştirmeleri gerekir, maddeyi bıraktıktan sonra bir kullanımda tekrarlama olasılığı çok yüksektir. Bu yüzden tedavinin tamamlanması büyük önem taşır. Bağımlılığı tetikleyen durumlar, kişisel ve çevresel faktörler belirlenip bu durumlardan kaçınılması gerekir. Ailesi ve sosyal dayanışma, bu süreçte olması gereken en önemli başlıklardandır. Destekleyici, yol gösteren, eleştirmeden, yargılamadan dinleyen, işbirliğine açık, kendisine değerli hissettiren aile ve çevresinin olması, benzer süreci yaşayan kişilerle etkileşimde olmak bu sürece oldukça katkı sağlayacaktır.” dedi.
