Halka arz, bir şirketin hisse senetlerini yatırımcılara sunarak sermaye toplama sürecidir. Şirketler, bu yöntemle büyüme, yeni yatırımlar yapma veya finansal yükümlülüklerini yerine getirme amacı güder.
Yatırımcılar ise, borsada işlem gören şirketlerin hisselerini alarak bu şirketlere yatırım yapma fırsatını elde ederler. Halka arz, genellikle uzun vadede şirket için faydalı sonuçlar doğurur.
Halka arz türleri: Birincil ve ikincil halka arz
Halka arz işlemi, iki ana şekilde gerçekleştirilebilir: birincil ve ikincil halka arz. Birincil halka arz, daha önce halka açık olmayan bir şirketin hisse senetlerini ilk kez satışa sunmasıdır. Bu işlem, şirketin piyasada ilk kez hisse senedi satışı yapması ve yatırımcılara açılması anlamına gelir.
İkincil halka arz ise, daha önce halka arz edilmiş bir şirketin hisse senetlerinin yeniden satışa çıkarılmasıdır. İkincil halka arz, genellikle ilk halka arzda düşük satış oranlarının olduğu durumlarda tercih edilir ve daha fazla yatırımcıya ulaşmak amacıyla yapılır. İkincil halka arzlar, şirketlerin mevcut hissedarlarının paylarını satışa sunmasını da içerebilir.
Halka arz için gereken şartlar
Halka arz işleminin başlatılabilmesi için belirli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Şirketlerin, halka arz için öncelikle yetkili bir aracı kurumla sözleşme imzalaması gerekmektedir. Ardından, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ile iletişime geçilerek onay alınır. SPK'nın izniyle şirketin halka arz edilmesine izin verilir.
Şirketin merkezi, genel faaliyetleri ve piyasa değeri gibi bilgiler Borsa İstanbul ve SPK tarafından incelenir. Bu sürecin tamamlanmasıyla birlikte halka arz işlemi başlatılır.
Halka arzın şirketlere sağladığı avantajlar
Halka arz, şirketler için birçok önemli avantaj sağlar. İlk olarak, şirketler için finansman sağlamada etkili bir yöntemdir. Yatırımcılar tarafından alınan hisse senetleri, şirketlerin yeni yatırımlar yapmalarına olanak tanır ve borçlanmadan kaçınılmasını sağlar.
Ayrıca, halka arz şirketin mali yapısını güçlendirir. Borç/sermaye oranını iyileştirir ve borç teminini kolaylaştırır. Şirketin halka arzı, aynı zamanda likidite sağlar ve şirket değerinin şeffaf bir şekilde belirlenmesini mümkün kılar. Bu, şirketin prestijini artırır, bilinirliğini yükseltir ve kredibilitesini artırarak müşteriler ve tedarikçiler nezdinde güven oluşturur.
