İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Genel Jeoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, 8 Kasım’da Elazığ’da meydana gelen 5 büyüklüğündeki depremi değerlendirdi. Kırılan fay uçlarındaki enerji transferinin, yeni depremlerin tetiklenmesine yol açtığını belirten Prof. Dr. Sözbilir, bu tür sismik olayların Türkiye'deki deprem risklerini artırabileceğine dikkat çekti.
Fay uçlarındaki enerji transferi yeni depremleri tetikliyor
Prof. Dr. Sözbilir, Doğu Anadolu Fayı'nın Pütürge segmentinin kırılmasıyla meydana gelen 6.8 büyüklüğündeki 24 Ocak 2020 Elazığ depreminin, 3 yıl sonra 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremlerini tetiklediğini ifade etti. "İlk depremde Pütürge fayının güneybatısındaki segmentler 7.8 büyüklüğünde bir deprem üreterek Hatay Havalimanı’na kadar kırıldı," diyen Sözbilir, 2023 yılındaki Hatay Havalimanı güneyindeki Antakya-Defne depremine kadar bir dizi depremin birbirini tetiklediğini açıkladı. 16 Ekim 2024’te Malatya-Kale depremi ve 8 Kasım’daki Elazığ depremi de, 2020’deki enerji transferinin bir sonucu olarak görülebilir.
Adıyaman Fayı’nın izlenmesi önemli
Prof. Dr. Sözbilir, Adıyaman Fayı hakkında da uyarılarda bulundu. 200 yıldır büyük bir deprem üretmeyen Palu segmentinin, sismik boşluk sınıfında değerlendirilen faylardan biri olduğunu belirten Sözbilir, “Palu segmentinin kuzeydoğu ucundaki Palu segmenti de büyük deprem üretme potansiyeline sahip. Bu segmentin sismolojik ve jeodezik anlamda izlenmesinde fayda var,” dedi. Adıyaman Fayı’nın da 7 büyüklüğünde deprem üretme potansiyeli taşıdığına değinen Sözbilir, bu nedenle Adıyaman Fayı’nın sürekli izlenmesi gerektiğini ifade etti.
Fay segmentleri üzerinde stres birikimi devam ediyor
Prof. Dr. Sözbilir, 6 Şubat 2023’teki Kahramanmaraş depreminin ardından Çardak ve Doğanşehir faylarının uçlarındaki Malatya fayı ve Savrun ile Saimbeyli faylarında stres birikimi yaşandığını söyledi. Narlı fayı ve Ölüdeniz fayına ait diğer fay segmentleri üzerinde de stres birikiminin sürdüğüne dikkat çeken Sözbilir, bu fayların gelecekteki deprem potansiyelleri hakkında daha fazla araştırma yapılması gerektiğini belirtti.
Acı gerçek: Depreme hazırlık acil olmalı
Prof. Dr. Sözbilir, kırılmayan sismik kaynakların varlığı nedeniyle Bingöl, Adıyaman, Malatya, Gaziantep, Hatay ve Adana illerinde depreme hazırlık konusunda acil önlemler alınması gerektiğini vurguladı. Ayrıca halkın bilinçlendirilmesinin de büyük bir önem taşıdığını ifade etti. “Henüz kırılmayan bu sismik kaynakların varlığı, bu illerdeki deprem riskini artırıyor. Herkesin depreme karşı hazırlıklı olması, bu felaketin etkilerini azaltabilir,” dedi.
