1928 yılında inşa edilen ve Türkiye’nin ilk betonarme binalarından biri olan han, geçmişte İzmir’in ticaret hayatında önemli bir yere sahipti. Ancak zamanla bakımsız kalan yapı, acil bir restorasyon ihtiyacıyla karşı karşıya.
Tarihî ve mimari özellikler
Büyük Kardıçalı Hanı, 1700’lü yıllarda Yunanistan’ın Kardiça kasabasından İzmir’e göç eden Kardıçalı ailesinin girişimiyle inşa edildi. Türk tütün tüccarlarından İbrahim Kardıçalı Bey tarafından yaptırılan han, 2. Kordon ve Mimar Kemalettin Caddesi’nin kesişiminde yer alıyor. Cumhuriyet dönemi mimarlarından Mehmet Fesçi tarafından tasarlanan han, Birinci Ulusal Mimarlık Akımı’nın önemli örneklerinden biri.
Han, metal yalancı kubbeler, çini panolar ve sivri kemerli pencereler gibi detaylarıyla dikkat çekiyor. 100’den fazla odası bulunan yapının yüksek tavanlı koridorları, çatısından zemine kadar inen bir açıklıktan doğal ışık alıyor. Zamanında asansör kullanılan hanın merdiven boşluğunda bu detay hâlâ muhafaza ediliyor.
Ticaretin kalbinden bugüne
Büyük Kardıçalı Hanı, İbrahim Kardıçalı Bey’in tütün, incir ve üzüm ticareti yaptığı bir merkez olarak inşa edilmişti. İlk kullanıma açıldığında “Kardıçalı İbrahim Bey Apartmanları” adıyla anılan yapı, o dönemde İzmir’in ticaret hayatının kalbinin attığı yerlerden biriydi.
1952’de İbrahim Bey’in vefatının ardından yapı, varisleri tarafından bir kısmı satılıp bir kısmı kiraya verilerek kullanılmaya devam etti. Ancak zamanla bakımsız kalan han, 2003 yılında bir tadilat geçirmiş olmasına rağmen özgün yapısını koruyacak kapsamlı bir restorasyon bekliyor.
Kentin tarihine sahip çıkılması gerekiyor
Büyük Kardıçalı Hanı, mimari ve kültürel değerleriyle İzmir’in korunması gereken önemli miraslarından biri. Yetkililerden ve kültürel miras koruma kuruluşlarından, hanın acilen özgünlüğü bozulmadan restore edilmesi ve gelecek nesillere aktarılması için girişimlerde bulunulması bekleniyor.
Tarihi yapılar, kentin hafızasını oluşturan önemli unsurlar arasında yer alıyor ve bu değerlerin korunması, İzmir’in tarihine sahip çıkmak adına büyük bir önem taşıyor.
