İzmir Kültür Yolu Festivali’nde, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün özel kokusunun yeniden yaratılması büyük bir ilgi çekiyor. Koku uzmanı ve parfüm tasarımcısı Bihter Türkan Ergül, Atatürk’ün yaşamında tercih ettiği kokulara dair anılardan yola çıkarak özgün bir parfüm tasarladı. Atatürk’ün kendine has kokusunun yeniden canlandırılmasında, beyaz leblebi yerken kullandığı menekşe kolonyası ve şipre ile fujer gibi özel kokuların izinden gidildi.
Atatürk’ün kokusu yeniden hayat buluyor
“Kendisini birebir tanıyanların hatıralarından yola çıktık” diyen Ergül, amacının yalnızca bir koku tasarlamak değil, Atatürk’ün liderliğini, duygularını ve ruhunu yansıtan bir esans yaratmak olduğunu ifade etti. Ergül, ziyaretçilerin “Bu koku, Cumhuriyet’in ilk yıllarını hatırlatıyor” demesinin kendisi için gurur verici olduğunu belirtti.
Smyrna’dan ilham alınarak tasarlanan parfümler
Festivalde sadece Atatürk’ün değil, İzmir’in eski adıyla bilinen Smyrna’ya özgü kokular da yer alıyor. Ergül, Mezopotamya topraklarında yetişen nergis, ardıç, portakal, mandalina, neroli ve reçine gibi kokuları bir araya getirerek Smyrna’nın doğal yapısını ve tarihsel derinliğini yansıtan bir parfüm tasarladı. Smyrna parfümü, antik çağlardan günümüze taşınan kokularla, ziyaretçileri İzmir’in mistik havasına davet ediyor.
Kokularla tarihte yolculuk: Sezar, Hürrem Sultan, Abdülhamid Ağa
Ergül’ün sergilediği koku koleksiyonunda, yalnızca Cumhuriyet’in değil, Osmanlı’nın ve daha antik dönemlerin izleri de bulunuyor. Sezar’dan Hürrem Sultan’a kadar pek çok tarihi karakterin kokuları, arşiv belgelerinden ve tarihi kaynaklardan esinlenerek günümüze uyarlanmış. İzmir Arkeoloji Müze Müdürlüğü’nden Elif Erginer ile ortaklaşa hazırlanan çalışmalarda, İtalya’daki Milano arşivlerinden alınan destekle Sezar’ın kokusu yeniden canlandırılmış.
Hürrem Sultan ve Kanuni Sultan Süleyman gibi Osmanlı döneminin simge isimlerine ait kokular, arşivlerde bulunan Osmanlı el yazmalarında detaylı tariflerle kayıt altına alınmış. Abdülhamid Ağa’nın, Cuma selamına giderken kullandığı kokunun detaylarını da içeren bu zengin arşivler, koku tarihi açısından önemli bir kaynak oluşturuyor. Ergül, Osmanlı’nın helvahane defterlerinden yararlanarak 17. yüzyıl kokularını dirhem dirhem yeniden formüle etmiş.
“Antik Çağ’ın en kıymetli bitkisi: İris”
Antik çağdan Osmanlı’ya, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan koku yolculuğu; ardıç, akgünlük ve iris gibi antik çağın nadir bitkilerinin yeniden yorumlanmasını içeriyor. Ergül, antik dönemlerde ölçü birimlerinin standart olmaması nedeniyle bu kokuları bugüne taşırken sadece esinlenme yoluna gittiklerini belirtiyor. “Antik çağın en kıymetli bitkisi olarak bilinen iris, Anadolu topraklarının eşsiz koku mirasında önemli bir yere sahip” diyen Ergül, tarihin izlerini koku üzerinden deneyimlemenin ayrı bir derinlik kattığını ifade ediyor.
Kokunun izinde Smyrna sergisine davet
İzmir Kültür Yolu Festivali, 26 Ekim - 3 Kasım tarihleri arasında İzmir Kültür Sanat Fabrikası’nda "Kokunun İzinde Smyrna" sergisine ev sahipliği yapıyor. Parfüm tasarımcısı Bihter Türkan Ergül, Doç. Dr. Cenker Atilla ve arkeolog Elif Erginer’in birlikte hazırladığı sergide, antik çağlardan günümüze kadar taşınan kokular deneyimlenebilecek. Festival katılımcıları, Atatürk’ün, Sezar’ın ve Smyrna’nın kokularıyla adeta bir zaman tünelinde gezintiye çıkacak.
Sergi, tarihin gizemli kokularını keşfetmek isteyenleri bekliyor. Her bir koku, Anadolu’nun derin kültürel geçmişinden bir parça sunarak katılımcılara unutulmaz bir deneyim yaşatmayı hedefliyor.