İZSU'nun Sayıştay raporunun detayları


İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü'nün (İZSU) 2021 Sayıştay Raporu açıklandı. Raporda Gördes Barajı, kaçak kazı, yönetmeliğe aykırı ihale gibi dikkat çeken başlıklarda değerlendirmeler yapıldı.

İZSU'nun Sayıştay raporunun detayları

Sayıştay İzmir Büyükşehir Belediyesi iştiraki İZSU için hazırladığı 2021 yılı raporunu açıkladı.  

TARTIŞMALI GÖRDES BARAJI DEĞERLENDİRMESİ

Raporda kentte sık sık tartışma konusu olan Gördes Barajı ile ilgili de detaylı bir analiz yapıldı. İZSU'nun almadığı ürün için ücret ödediği kaydedilen raporda şu ifadeler kullanıldı:

DSİ 2011 yılında ilk suyu vermesine rağmen 2010 yılından başlayarak protokole istinaden, kendi hesabıyla dört yıl sonra, 2014 yılında alacak talebinde bulunmuş, 2014 yılına kadar borç tespiti ve talebinde bulunmamış olmasına rağmen, bu dönemler için de gecikme faizi talep etmiştir. DSİ tarafından İZSU Genel Müdürlüğüne ödeme için tahakkuk ettirilen toplam tutar 100.706.168 TL anapara ve 16.245.078,02 TL faizden oluşmaktadır. Alınması gereken su miktarı ve alınan su miktarı kıyaslanıp çıkan sonuç, tahakkuk eden ödeme tutarına oranlandığında, eğer alınan suyla orantılı bir ödeme yapılacak olsaydı, İZSU Genel Müdürlüğü tarafından yapılması gereken ödeme tutarının 25.328.537,1 TL olması gerekirdi.

Protokole göre yapımı gerçekleştirilen ve maliyetine ortak olunan Gördes Barajı’ndan İzmir’e her yıl yaklaşık 59 milyon m³ su verilmesi planlanmaktayken bu güne kadar 10 yıllık süre içinde İzmir’e gelmesi gereken 590 milyon m³ su yerine, bu suyun %23,3’üne karşılık gelen 137,6 milyon m³’ü gelmiştir.

Bunun sonucu olarak; gelirlerinin yaklaşık %80’ini su satışından elde eden bir kuruma, satacağı suyu vermeden, başka bir ifadeyle, taahhütlerini tam olarak yerine getirmeden, maliyet yüklemek, ana iştigal alanının (su satışı) birim maliyetini yükseltmek anlamına geleceğinden, kent sakini her abonenin ek maliyete katlanmasına sebep olmaktadır.

Borçlanmaya ilişkin Faiz Tutarlarının Tamamının Borçlanmanın Yapıldığı Yıl Giderleştirilmesi İdare tarafından yapılan uzun vadeli borçlanmalara ilişkin faiz tutarlarının tamamının borçlanmanın yapıldığı yılda giderleştirildiği görülmüştür. Sonuç olarak banka kredilerine ilişkin faiz tutarlarının tamamının, kredinin kullanıldığı yıl giderleştirilmesi hatalı bir uygulama olup kredi faizlerinin mali yılı ilgilendiren tutarının dönemsellik ilkesi gereği olarak tahakkuk ettiği ilgili döneminde giderleştirilmesi gerekmektedir.

DSİ’nin standart olarak su idarelerine uyguladığı ve imzalattığı bu tür maliyet ortaklı yatırım projelerinde, iyi bir projelendirmeden başlayarak, karşılıklı yükümlülüklerin adil şekilde belirlendiği, ürün maliyet unsurunun da göz önünde bulundurulduğu bir ödeme planı ve protokol düzenlemesine gidilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

İHALE UYARISI

Raporda bir diğer dikkat çeken durum ise şu şekilde aktarıldı:

"İdare iş ve işlemlerinde yapılan incelemelerde; mevzuatta yapım işi ihaleleri için uygulama projeleri hazırlanarak anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale yapılması öngörülmüş olmasına rağmen, İZSU’nun 2021 yılı içerisinde ihale ettiği 47 adet yapım işinin yalnızca 4 tanesinin uygulama projesi üzerinden ihale edildiği, 26 tanesinin ön proje, 17 Başkanlığı İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü 2021 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu 23 tanesinin ise kesin proje üzerinden birim fiyat teklifi almak suretiyle gerçekleştirildiği görülmüştür. Yukarıda yer verilen gerekçelerle idare ihalelerinde işin niteliğine göre ön proje, kesin proje ve uygulama projesinin mevzuatın çizdiği sınırlar çerçevesinde ikmal edilmesi, uygulama projesi yapılması mümkün değilse bile ön ve kesin proje üzerinden ihaleye çıkılması gerekmektedir. Sadece ön proje ile ihaleye çıkılma yoluna başvurulması; sürecin devamında açıklık ve rekabeti zedeleyici sonuçlar doğurması ve sürecin net rakamlarıyla öngürülemezliği gibi olumsuzluklar doğuracağından, sadece mevzuatın cevaz verdiği ölçüde tercih edilmesi gerekmektedir"

KAÇAK KAZI CEZASI

Raporda yapılan iki kazının bir tanesinin izni alındığı ve diğeri için cezai işlem uygulandığı belirtilerek, "İdare işlemlerinde yapılan incelemelerde alt yapı tesisleri yapım işlerinde kazı işlemlerine başlanılmadan önce yapılacak işe ait detaylı koordinatları da içerecek güzergâh bilgisinin İzmir Büyükşehir Belediyesine verilerek kazı izni alınması gerekirken, bazı yapım işlerine kazı izni alınmadan başlanıldığı, bazen 2 farklı güzergah için 2 ayrı izin alınması gerekirken tek bir izinle farklı güzergahların kazısının yapıldığı, bu izinsiz kazılardan bir kısmının Belediye birimlerince fark edilerek para cezası tahakkuk ettirildiği görülmüştür.  Sonuç olarak İdare ister kendi araç ve personeli ile yapılacak olsun ister ihale yolu ile üçüncü kişilere gördürülsün, her türlü kazı içeren alt yapı işlerinde iş başlamadan önce gerekli izin sürecini yürütmeli ve idare kaynaklarının ekonomik ve verimli kullanılmasını temin etmelidir. Anılan gerekçelerle İdare tarafından bahse konu bilişim hizmetleri alımına ilişkin ihtiyaçlar ve kriterler doğru belirlenmeli, süreci olumsuz etkileyecek unsurlar gözden geçirilmeli, bütçe kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması sağlanmalıdır."

BÜYÜKŞEHİR'DEN HİZMET BEDELİ TAHSİL EDİLMEMİŞ

Raporda bir diğer bulgu ile ilgili ise şu ifadeler kullanıldı:

"İZSU hesaplarında yapılan incelemelerde yıllar itibari ile Büyükşehir Belediyesi adına yapılan yatırım harcamalarının tahsilatının yapılmadığı, bu sebeple idarenin Büyükşehir Belediyesinden 31.12.2021 tarihi itibariyle 297.289.326,41 TL alacağı oluştuğu anlaşılmaktadır. Bahsi geçen rakamlar İZSU bütçesinde önemli bir yer kaplamakta ve idarenin ödeme gücünü aşağıya çekmektedir. İdarenin ödeme vadesinin uzaması ise yüklenicilerle mahkemelik ve icralık olunmasını ve faiz, avukatlık masrafı, mahkeme harcı vb. ek külfetlere sebebiyet vermektedir. Büyükşehir Belediyesinden Yağmur Suyu Bedellerinin Tahsil Edilmemesi ve Bu Durumun Bütçe Dengesini Olumsuz Etkilemesi İdarece yağmur sularının uzaklaştırılmasına ilişkin İzmir Büyükşehir Belediyesi adına yapılan hizmetlerin karşılığının Büyükşehir Belediyesinden tahsilatının yapılmadığı, bu durumun idare bütçesinde önemli bir yekûn oluşturduğu, bütçe dengesini bozduğu ve idare borçlarının ödenmesinde güçlükler yaşanmasına sebebiyet verdiği görülmüştür."

MENEMEN'DE USÜLE AYKIRI DEVİR

Raporda Menemende yapılan ihale ile ilgili, "İdare işlemlerinde yapılan incelemelerde; Menemen Belediyesine kiralanan ve İhale Yönetmeliği’ne göre protokolle yalnızca kamu kurumlarına kiralanabilecek kaynak suyunun Belediye tarafından protokole aykırı olarak özel bir işletmeciye devredildiği, protokol süresinin  30.12.2020 tarihinde bitmesine rağmen bu tarihten sonra da Belediyenin usule aykırı olarak devir yaptığı firmanın işgalci olarak tesisi işletmeye devam ettiği görülmüştür" ifadeleri kullanıldı.  

Benzer Haberler

206 Yorum

Yorum Gönder

En Çok Okunan Haberler

Puan Durumu