Avrupa Uzay Ajansı’na (ESA) ait Euclid uzay teleskobu, karanlık madde ve karanlık enerjinin gizemini çözmeye yönelik ilk büyük veri setini kamuoyuyla paylaştı.
Milyarlarca ışık yılı uzaklıktaki 26 milyon galaksinin şekillerini ve konumlarını içeren bu veriler, kozmik ağın büyük ölçekli yapısını ortaya çıkarmayı amaçlıyor. Euclid’in hedefi, evrenin genişleme sürecini daha iyi anlamak ve karanlık madde ile karanlık enerjinin evren üzerindeki etkisini çözmek.
Euclid, evrenin bilinmeyenlerini araştırıyor
ESA'nın 2023 yılında uzaya gönderdiği Euclid teleskobu, altı yıl boyunca 1,5 milyardan fazla galaksinin görüntülerini toplayarak kozmik bir atlas oluşturacak. Günlük yaklaşık 100 GB’lık veri iletecek olan teleskop, yapay zeka (AI) destekli analizlerle büyük veri işleme süreçlerini hızlandıracak.
ESA Bilim Direktörü Carole Mundell, “Euclid’in ilk verileri, bilim insanlarına modern bilimin en büyük gizemlerinden bazılarını çözme fırsatı sunuyor” dedi. Uzay ajansı, bu çalışma ile gelecek nesiller için bilimsel ilerlemeye katkıda bulunmayı hedeflediklerini belirtti.
Karanlık madde ve karanlık enerjinin gizemi
Evrenin yaklaşık %95’ini oluşturan ancak doğrudan gözlemlenemeyen karanlık madde ve karanlık enerji, bilim dünyasının en büyük bilmecelerinden biri. Euclid’in görevi, galaksilerin konumlarını ve hareketlerini haritalayarak bu gizemli maddelerin varlığına dair dolaylı kanıtlar sunmak.
Araştırmacılardan Mike Walmsley, “Euclid’in sağladığı veriler, daha önce yıllar süren analiz süreçlerini birkaç hafta içinde tamamlamamıza olanak tanıyacak” diyerek yapay zekanın büyük ölçekli araştırmalardaki kritik rolüne dikkat çekti.
