Kemalpaşa, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, ancak en büyük parlamasını Bizans İmparatoru I. Theodoros Laskaris'in kurduğu yeni Bizans Devleti'nin fiilî başkenti olarak seçilmesiyle yaşadı. Nymphaion (şimdiki adıyla Nif ve Kemalpaşa), 4. Haçlı Seferi'nin ardından yaşanan trajik olaylar zincirinin bir sonucu olarak tarihe damgasını vurdu.
Haçlı seferleri ve İstanbul’un katolik orduları tarafından işgali
Kemalpaşa, Bizans İmparatoru I. Theodoros Laskaris'in başkent seçmesiyle tarih sahnesinde parladı. Haçlı Seferi'nin ardından İstanbul'un işgalinden kaçan Bizanslılar, Nymphaion'a yerleşerek burada yeni bir devlet kurdu. Bugün bu tarihi bölge, Kemalpaşa olarak anılıyor ve geçmişin derin izlerini taşıyor. 4. Haçlı Seferi, Kudüs’ün geri alınmasının ötesine geçerek, İstanbul’un Latinler tarafından işgaliyle sonuçlandı. İstanbul'da yaşanan büyük kıyımların ardından, Bizans’ın varisleri İstanbul’u geri alma amacıyla İznik Bizans Devleti’ni kurdu. Ancak İznik’in İstanbul’a yakınlığı, bu devletin varlığını tehlikeye atıyordu. Bunun üzerine, I. Theodoros Laskaris yönetimindeki Bizanslılar, başkentlerini daha güvenli bir bölge olan Nymphaion’a (Kemalpaşa) taşıdı.
Nymphaion’un tarihteki rolü
1214'te İznik Bizans Devleti ile Latin Devleti arasında yapılan anlaşmanın ardından, Theodoros Laskaris ve ailesi Kemalpaşa’ya yerleşti. Bu yerleşim, bölgedeki stratejik ve doğal güzellikleriyle dikkat çekti ve bu sayede Kemalpaşa, Bizans’ın yeni merkezlerinden biri haline geldi. Bugün Kemalpaşa’da yer alan, halk arasında "Kız Kulesi" olarak bilinen Laskaris Sarayı, bu dönemin önemli tarihi eserlerinden birisidir.
Kulenin trajiden efsaneleşen hikayesi
Kemalpaşa Kız Kulesi'nin tarihi, Bizans İmparatoru II. Theodoros Laskaris tarafından inşa edilmesiyle başlar. Ancak kulenin gerçek tarihi önemi, ona dair anlatılan bir efsaneye dayanır. Efsaneye göre, İyonya prensesi, Sart Kralı ile evlenecektir. Ancak prenses, Nif adıyla bilinen bugünkü Kemalpaşa ilçesine geldiğinde, kralın öldüğü haberini alır. Bu acı haberin ardından, prenses bir saray yapılmasını emreder ve burada hayatının geri kalan kısmını geçirmeye karar verir. Böylece Kemalpaşa Kız Kulesi'nin inşasına başlanır.
Kule, beyaz ve kırmızı tuğlalardan yapılmış, üç katlı tarihi bir yapıdır. Kemalpaşa ilçesinin girişinde yer alması sayesinde, zamanla ilçenin sembolü haline gelmiştir. Bugün, hem Kemalpaşa'nın tarihine hem de kültürel mirasına ışık tutan bu yapı, geçmişin derin izlerini günümüze taşımaktadır.
Kemalpaşa'nın tarihi mirası ve günümüz
Kemalpaşa'nın tarihi, bu bölgedeki doğal güzellikler ve stratejik konumuyla birleşerek, Bizans İmparatorluğu’nun son dönemlerinde önemli bir rol oynadı. I. Theodoros Laskaris ve ailesinin burada kurduğu devlet, Latinlere karşı verilen mücadelede kritik bir aşamayı temsil etmektedir. Bugün Kemalpaşa, sadece tarihi değil, aynı zamanda kültürel mirasıyla da büyük bir öneme sahiptir. Kemalpaşa'nın tarihi kimliği, bölgedeki antik kalıntılar ve Bizans izleriyle iç içe geçmiştir.