İzmir’in Kiraz ilçesinde yer alan İsa Bey Camii, Aydınoğlu Beyliği döneminin önemli mimari eserlerinden biri olarak dikkat çekiyor. Aydınoğlu Beyi İsa Bey tarafından 1360-1390 yılları arasında yaptırıldığı düşünülen cami, İzmir'in tarihî mirasının bir parçası olarak Kiraz’ın Cumhuriyet Mahallesi'nde konumlanmıştır. Tam tarihi bilinmemekle birlikte, yapımının 1370 yıllarında gerçekleştiği tahmin edilen cami, Aydınoğlu Beyliği'nin izlerini taşır.
Aydınoğlu İsa Bey’in yaptırdığı üç camiden biri
Aydınoğlu Beyi İsa Bey’in 1360-1390 yılları arasında inşa ettirdiği İsa Bey Camii, tarihi ve kültürel değerleri ile İzmir’in Kiraz ilçesindeki önemli yapılardan biridir. Cumhuriyet Mahallesi’nde yer alan cami, Aydınoğlu İsa Bey’in yaptırdığı üç camiden biridir; diğer camiler ise Tire ve Selçuk’ta bulunur.
Tam inşaa tarihi bilinmiyor
İsa Bey Camii'nin tam olarak inşa edildiği tarih bilinmese de, yapının 1370 civarında tamamlandığı tahmin edilmektedir. Caminin inşa kitabesi bulunmamakla birlikte, giriş kapısının sağ kanadında 20x50 cm boyutlarında bir tamir kitabesi yer almaktadır. Bu kitabe, caminin 18 Mart 1310 (1890) tarihinde Hacı Musa’nın oğlu Hacı İbrahim Bey tarafından onarıldığını ortaya koymaktadır. Kitabe, dönemin ahşap ustalarından Rumili Hasköylü Mehmet Neş’et bin Saîd tarafından yazılarak ahşap üzerine oyulmuştur. Mehmet Neş’et aynı zamanda Ödemiş Abdi Ağa Camii’nin üç kapısını da yapan usta olarak tanınır.
Camii'nin içi tarihi ve dini içeriklerle bezenmiş
Camide, tarihi ve dini içerikli yazılar da bulunur. Mihrap üzerinde “fe velli vecheke şatral mescidil harâm” ifadesi, minberin taç kapısında ise Cuma ayeti olan “Yâ eyyuhâllezîne âmenû izâ nûdiye lis salâti min yevmil cumuati fes’av ilâ zikrillâhi ve zerûl bey’a, zâlikum hayrun lekum in kuntum ta’lemûn” yazısı yer almaktadır. Müezzin köşkünde ise “ya hazreti Bilal-i Habeşî” yazısı dikkat çekmektedir. Caminin duvarlarına asılmış on iki adet levha, Cihâr-ı Yâr-ı Güzîn ve sahabelerin isimlerini içerir ve cami içindeki Hadis-i Şerifler, yapının manevi atmosferini tamamlar.
Tarih boyunca bazı bölümleri yenilenmiş
İsa Bey Camii’nin tarih boyunca bazı bölümleri yenilenmiş ve günümüzde ayakta kalmayı başaran tek yapısı olmuştur. Kaynaklarda Aydınoğlu Mehmet Bey’in oğlu Umur Bey’in Kiraz’da bir cami yaptırdığı belirtilse de, bu caminin günümüze ulaşmadığı bilinir. Caminin avlusuna ise Osmanlı mimarisini yansıtan yeni bir şadırvan eklenmiştir; ancak mimari açıdan tarihi bir özellik taşımamaktadır.