Türkiye’de kırmızı et tüketimi, son yıllarda dramatik bir şekilde azaldı. ABD, İspanya ve İngiltere gibi ülkelerde kişi başına düşen yıllık kırmızı et tüketimi 30 kilogramın üzerinde seyrederken, Türkiye'de bu rakam 10 kilogramın altına geriledi. 2019'da kişi başı 12 kilogram olan et tüketimi, 2020'den itibaren hızla düşüşe geçti. Kırmızı Et Sanayicileri ve Üreticileri Birliği'ne (ETBİR) göre, dört kişilik bir aile yılda ortalama 48 kilogram et tüketirken, bu oran 2020'de 28 kilograma kadar düştü.
Alım gücü düşüyor, et ucuz ama ulaşılamaz
Türkiye Kasaplar Besiciler Et ve Et Ürünleri Federasyon Başkanı Osman Yardımcı, fiyatlarda büyük bir artış olmadığını ancak alım gücündeki düşüşün tüketimi doğrudan etkilediğini belirtiyor. Yardımcı, vatandaşların kasaplardan marketlere yöneldiğini ve alımlarını bütçelerine göre kısıtladığını ifade etti. “Eskiden 1 kilo et alan müşteri, şimdi yarım kilo alıyor. Kasapların satışları da yarıya düştü,” diyor Yardımcı.
Özellikle Kurban Bayramı sonrası fiyatların gerilemesine rağmen, tüketimde artış olmaması ekonomik krizin etkilerini ortaya koyuyor.
Üreticiler de zor durumda: Maliyetler bel büküyor
Üreticiler, hayvancılık sektöründeki maliyet artışlarının altından kalkamıyor. CHP Niğde Milletvekili ve Tarım Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, hayvancılık sektöründeki sorunları yerinde inceledi. Gürer, “Vatandaş et ve süt ürünlerine erişmekte zorlanıyor. Hayvancılık yapanlar ise bu işten para kazanamadıklarını söylüyor. Bu durum üreticiden tüketiciye herkesi etkiliyor,” dedi.
Küçük hayvan yetiştiricisi Çağlar Bayazıt ise, “Maliyetler çok yüksek. İcraya düşen, evini ve hayvanını satmak zorunda kalan çok kişi var. Artık birçok kişi hayvancılığı bırakıyor,” diyerek sektördeki karamsar tabloyu özetledi.
Üreticilerin talepleri
Hayvancılıkla uğraşan üreticiler, maliyetlerin düşürülmesi ve sektöre destek verilmesi için şu talepleri dile getiriyor:
- Yem fiyatlarının düşürülmesi
- Üreticilere yeterli teşvik sağlanması
- Küçükbaş hayvancılığın desteklenmesi
- Uygun koşullarda kredi sağlanması
- Mera alanlarının korunması
Hem üreticilerin hem de vatandaşların zor durumda olduğu bu süreçte, kırmızı et tüketimindeki düşüşün ekonomik krizin etkilerini açıkça yansıttığı belirtiliyor. Gıda fiyatlarındaki dalgalanmalar ve azalan alım gücü, gelecekte kırmızı et tüketiminin daha da azalabileceğini işaret ediyor.