Proöstrüs, köpeklerde gözle görülen değişikliklerin ortaya çıktığı dönemin adıdır. Bu evre genellikle 9 gün sürer, ancak 0-27 gün arasında da değişebilir. Bu dönemde östrojen seviyeleri en yüksek düzeyde olup, foliküller gelişmeye başlar. Dişi köpeklerin vulvalarında şişlik oluşur ve kanlı akıntı görülür. Aynı zamanda köpeklerin iştahı artar ve kişiliklerinde değişiklikler meydana gelir. Dişi köpekler erkek köpeklere karşı saldırgan olabilir ve bu dönemde erkek köpeklerin dikkatini çekmek için daha fazla idrara çıkarak hormonlarını ve feromonlarını salgılar.
Östrüs dönemi
Östrüs dönemi, dişi köpeklerin erkek köpekleri kabul ettiği dönemdir. Bu evre ortalama olarak 9 gün sürer, fakat 4 ile 24 gün arasında değişiklik gösterebilir. Vulva bu dönemde genişler ve yumuşar, kanlı akıntı azalır veya tamamen kaybolur. Östrojen seviyeleri düşerken, progesteron seviyelerinde artış gözlemlenir. Dişi köpekler erkeklerin dikkatini çekmek amacıyla vücutlarını belli hareketlerle sergilerler. Vajinal sitolojide epitel hücreleri görünür. Bu dönemde köpekler yılda iki kez östrüs evresine girerler, ancak küçük ırk köpeklerde bu süre daha kısa, büyük ırk köpeklerde ise daha uzun olabilir.
Diöstrüs dönemi
Diöstrüs dönemi, östrüs evresinden sonra gelir ve genellikle 2 ay sürer. Dişi köpekler, erkek köpeklerle ilgilerini kaybederler. Bu dönemde östrojen seviyeleri düşerken, progesteron seviyeleri artar ve hamilelik gerçekleşmemiş olsa da, bazen yalancı gebelik durumu meydana gelebilir. Yalancı gebelikte köpeklerde iştah artışı ve kilo alımı gözlemlenebilir. Vajinal sitolojide bazal hücreler yer alır ve kırmızı kan hücrelerinin sayısı azalır.
Anestrüs
Anestrüs, diöstrüs evresi ile bir sonraki proöstrüs evresi arasındaki dönemdir. Bu evre, köpek türüne bağlı olarak değişiklik gösterse de genellikle 5 ay sürer. Vulva normal boyutlardadır ve vajinal akıntı yoktur. Vücut bu dönemde bir sonraki hamilelik için hazırlık yapmaktadır. Sitolojide yalnızca bazal hücreler görülür.
Köpeklerin ilk östrüs döngüsü, 4-24 ay arasında başlayabilir. Küçük ırk köpeklerde bu süreç 4 ayda başlarken, büyük ırk köpeklerde 18-24 ay sürebilir. Ortalama olarak ilk östrüs döngüsü 6 aylıkken görülür. Ancak, köpeklerin biyolojik olarak hamile kalma yeteneği bu dönemde olsa da, yumurtaların olgunlaşmamış olması nedeniyle sağlıklı bir hamilelik için ikinci östrüs döngüsünün sonuna kadar beklemek gerekmektedir.
Östrüs döngüsüne giren dişi köpeklerde davranış değişiklikleri gözlemlenir. Kanama başladığında, köpekler ped veya köpek bezi ile korunabilir. Bu dönemde köpeklerin sinirli ve endişeli davranışlar sergileyebileceği unutulmamalıdır. Ayrıca, dişi köpeklerin erkek köpeklerle olan etkileşimi sınırlandırılmalıdır, çünkü bu dönemde istemsiz çiftleşmeler meydana gelebilir. Kazara çiftleşen köpeklerin yavrularında genetik problemler olabileceği için, dikkatli olunması önemlidir. Köpeklerin östrüs döngüsü, üreme sağlığı ve davranışları üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Köpek sahiplerinin bu süreçleri iyi anlaması, hem sağlıklarını korumak hem de istemedikleri durumların önüne geçmek adına büyük önem taşır.