Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT), arşivlerde saklı tutulan ve çoğu istihbarat tarihine ışık tutan belgelerden bazılarını kamuoyuyla paylaştı. MİT'in özel koleksiyonunda yer alan bu belgeler, teşkilatın kuruluş yıllarındaki faaliyetleri ve İstiklal Savaşı dönemine ait dikkat çekici istihbarat bilgilerini içeriyor.
Tarihi casusluk dosyaları açıldı
MİT’in yayımladığı 17 adet belge arasında, Adana ve Mersin’de 1920’lerde faaliyet gösteren yabancı konsoloslukların casusluk çalışmaları yer alıyor. Bu belgelerde, o dönemin önemli casusluk olayları ve Milli Emniyet Hizmeti Riyaseti’nin (MAH) yürüttüğü deşifre çalışmaları ayrıntılı şekilde anlatılıyor. Ayrıca, Mustafa Sagir gibi Kemalistlere yakın görünerek istihbarat toplayan bir İngiliz ajanının faaliyetlerini içeren raporlar da ilk kez paylaşıldı.
Osmanlıca yazılmış ilk belgeler sergide
1921 tarihli Osmanlıca belgeler arasında, MAH tarafından hazırlanan “çift hilal” damgalı raporlar, “Rebeka” kod adlı Dilber Cavidan adlı kadın casusun faaliyetleri ve Genelkurmay’a gönderilen gizli raporlar da bulunuyor. MAH’ın istihbarat şemaları ve Kürt-Türk İade-yi Hilafet Komitesi gibi oluşumlara dair belgeler de kamuoyuna sunulmuş durumda.
Sinemadan propagandaya: Maksim Gorki’nin filmi
MAH’ın 1928 tarihli bir raporu ise o dönemde komünist propaganda endişesiyle İstanbul’da gösterime giren Maksim Gorki’nin "Ana" adlı filmini ele alıyor. Filmde yer alan propaganda unsurlarına dair endişelerin dile getirildiği rapor, dönemin istihbarat kurumlarının kültürel içeriklere de dikkat ettiğini gösteriyor.
İkinci dünya savaşı ve Goebbels raporu
Öne çıkan bir başka belge ise 1939 tarihli Goebbels raporu. Alman Propaganda Bakanı’nın İstanbul ziyareti sırasında gizlice gözlemlenerek hazırlanan rapor, MİT’in diplomatik faaliyetlere dair hassasiyetini gözler önüne seriyor.
