1828 yılında İzmir’de gerçekleşen Türkiye’nin ilk kadın protestosu, ekmek fiyatlarına yapılan zam sebebiyle başlamıştır. İzmir Büyükşehir Belediyesi Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi’ndeki belgelere göre, Kadifekale, Tilkilik, Namazgah ve Damlacık mahallelerinden kadınlar, zamma tepki göstererek sokaklara çıkmış, üç gün süren bu protestolar sonucunda zam kararı geri alınmıştır.
Kadınların sonuç veren müdahalesi
Dönemin İzmir Valisi Hasan Paşa tarafından onaylanan ekmek zammı, önce erkekler tarafından protesto edilmiş ancak bu gösteriler sonuç vermeyince, İzmirli kadınlar çocuklarıyla birlikte sokağa çıkıp protesto hareketini başlatmıştır. Üç gün boyunca süren bu direnişin ardından Hasan Paşa, zammı geri çekerek kadınların taleplerini kabul etmiştir.
Uluslararası yankılar
O dönemde bu olaylara tanık olan Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun elçisi Baron Anton Prokesch von Osten, kadınların bu eylemini 1934 yılında yayımlanan Jahrbücher der Literatur isimli dergide anlatmış, İzmirli kadınların zamma karşı gösterdikleri tepkiden övgüyle bahsetmiştir.
Tarihe geçen bir ilk
Türkiye tarihindeki ilk kadın protestosu olarak kayıtlara geçen bu olay, İzmirli kadınların toplumsal sorunlar karşısında seslerini yükselttikleri önemli bir an olarak hafızalarda yer almaya devam ediyor. Zammın geri alınmasıyla sonuçlanan bu hareket, kadınların toplumsal hayatta etkili bir güç olduğunu gösteren önemli bir örnek teşkil ediyor.
Protesto, metro duvarlarına taşındı
Türkiye tarihinde ilk kez kayıtlara geçen 1828 yılında İzmir’de kadınların ekmek zammına karşı düzenlediği protesto, 2021 yılında Üçyol Metro İstasyonu’nun duvarlarına resmedildi. Sanatçı Ahmet Sedat Tünay tarafından yapılan bu çalışma, kadınların toplumsal mücadeledeki yerini simgeleyen önemli bir adım olarak kentin tarihini sanatla buluşturdu.
