İnsanlık, yön bulma konusunda yıldızlar ve doğadaki işaretlerden yararlanırken pusulanın icadıyla bu süreçte yeni bir dönem başladı. Çin'de M.Ö. 2. yüzyıl ile M.S. 1. yüzyıl arasında icat edilen pusula, başlangıçta farklı alanlarda kullanılmış ancak ilerleyen yüzyıllarda yön bulma aracı olarak denizcilik ve keşiflerde önemli bir yer edinmiştir.
Pusulayı kim buldu?
Pusulanın kökeni Çin Han Hanedanlığı dönemine dayanmaktadır. Tarihi kayıtlara göre pusula, bu dönemde güney valisi olarak görev yapan ve Sīnán adıyla bilinen bir Çinli tarafından icat edilmiştir. Manyetik prensipleri esas alan bu cihaz, öncelikle değerli maden arama ve bina inşası için uygun yer belirleme amacıyla kullanılmıştır.
M.S. 11. yüzyılda ise Çin’deki Song Hanedanlığı döneminde pusula, yön bulma amacıyla kullanılmaya başlanmıştır. Bu yenilik, pusulanın denizcilik başta olmak üzere çeşitli alanlarda hızla yayılmasına zemin hazırlamıştır.
Pusula ne zaman kullanılmaya başlandı?
Pusula, M.S. 11. yüzyıldan itibaren yön bulma aracı olarak kullanılmaya başlanmış ve 1200'lü yıllarda Arap medeniyetleri aracılığıyla Avrupa'ya geçmiştir. Avrupa’da denizcilik alanında hızla benimsenen bu icat, 1269 yılında modern pusula yapımına yönelik çalışmalara da ilham kaynağı olmuştur.
Yeni kıtaların keşfinde etkili oldu
Pusulanın Avrupa'da yaygınlaşması, 15. ve 16. yüzyıllardaki büyük coğrafi keşiflerde belirleyici bir rol oynamıştır. Özellikle denizciler için güvenilir bir yön bulma aracı olarak kullanılan pusula, Amerika kıtasının keşfi gibi tarihi olaylarda önemli bir katkı sağlamıştır.