Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Kırgızistan, AB'yle imzaladıkları ve 12 milyar Euro tutarında yatırım sözü aldıkları anlaşma kapsamında, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni tanımayacaklarını beyan ettiler.
4 ülke, Rumları tek otorite olarak tanıyacaklarını taahhüt ettiler
Söz konusu dört ülke, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 541 ve 550 sayılı kararlarına bağlılıklarını vurgulayarak, adanın tamamında yalnızca Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ni tek meşru hükümet olarak tanıyacaklarını taahhüt etti. Bu adım, KKTC'nin diplomatik statüsünün tanınmaması yönünde net ve nihai bir tavır olarak değerlendirilirken, 1974 Barış Harekatı’nı da dolaylı bir şekilde kınamak anlamına geliyor. Anlaşmada Türk askerinin Kıbrıs’tan çekilmesi yönünde çağrıda bulunulması, Türkiye'nin adadaki varlığının uluslararası alanda yeniden sorgulanmasına yol açabilecek bir gelişme olarak öne çıkıyor.
Tercihlerini Avrupa Birliği'nden yana kullandılar
İmzalanan söz konusu belgede Türkiye ile KKTC arasında büyükelçi atanması da "ayrılıkçı ve yasa dışı bir adım" olarak tanımlanarak, bu uygulamadan vazgeçilmesi çağrısı yapılıyor. Ayrıca tüm ülkelere KKTC'yi tanımama, desteklememe ve hiçbir şekilde yardım etmeme çağrısı yapılması, AB’nin Kıbrıs politikaları doğrultusunda bölgesel ittifakları şekillendirme hamlesi olarak nitelendiriliyor. Anlaşmanın en dikkat çeken diğer unsurlarından biri ise Maraş bölgesine ilişkin maddeler. Bu kapsamda, Maraş’ın yerleşime açılmaması ve bölgenin Rum tarafına iade edilmesi gerektiği açıkça ifade edilerek, Rumların “Kıbrıs Cumhuriyeti” olarak bağımsızlığına, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı gösterilmesi gerektiği vurgulanıyor. Söz konusu ülkeler, Türk dünyası ile dayanışma ve Avrupa yatırımları arasında bir tercih yapmak durumunda kaldı ve tercihlerini AB yatırımlarından yana kullandı.
550 ve 541 sayılı kararların kapsamı nedir?
BM Güvenlik Konseyi'ne ait bu kararlar, BM'ye üye tüm Devletlere, 'Kıbrıs Cumhuriyeti'nin egemenliğine, bağımsızlığına, toprak bütünlüğüne saygı gösterme' ve 'Adada, Kıbrıs Cumhuriyeti Hükümeti dışında herhangi başka bir hükümeti [yani KKTC'yi tanımama' çağrısında bulunuyor. KKTC'nin bağımsızlık ilanından yalnızca 3 gün sonra, 18 Kasım 1983 tarihinde kabul edilen bu karara karşı sadece Pakistan karşı oy kullanmış, Ürdün de çekimser kalmıştı. 550 sayılı kararda ise 11 Mayıs 1984'te 13 ülke tarafından onaylandı. Pakistan yine karşı oy kullanırken bu defa da ABD çekimser kaldı. Sözü edilen bu ülkeler Türk dünyası ile dayanışma ve Avrupa yatırımları arasında bir tercih yapmak durumunda kaldı. Son kararları ise AB yatırımlarından yana verdiler.
