Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), bankaların mevduata uyguladığı faiz oranlarındaki ayrışmayı ele alan yeni bir ekonomi notu yayımladı.
Analiz, yüksek tutarlı mevduatlara daha avantajlı faiz oranları uygulandığını ortaya koydu.
Yüksek mevduatlara avantajlı faiz
TCMB’nin “Mevduat Büyüklüğüne Göre Faizlerdeki Ayrışmayı Etkileyen Faktörler” başlıklı analizine göre, bankalar büyük tutarlı mevduat sahiplerine daha yüksek faiz oranları sunarken, küçük mevduat sahiplerine daha düşük faiz oranları uyguluyor.
Raporda, bu farkın özellikle enflasyon beklentilerinin yükseldiği ve para politikasının sıkılaştığı dönemlerde belirginleştiği belirtildi. 2014-2022 yıllarında yüksek ve düşük tutarlı mevduat faiz oranları arasındaki fark 3,3 yüzde puan iken, 2023-2024 yıllarında bu fark 9,2 yüzde puana çıktı.
Faiz ayrışmasında etkili faktörler
TCMB’ye göre, faiz ayrışmasının boyutu bankaların büyüklüğü, likiditesi ve piyasa dinamiklerinden etkileniyor. Ayrıca, 2022’nin son çeyreğinden itibaren Türk Lirası’na geçiş hedeflerinin uygulandığı dönemde faiz farklılıklarının daha da arttığı gözlemlendi.
Raporda, "Mevduat büyüklüğüne göre faiz ayrışmasının boyutu, analiz edilen tüm dönemlerde bankaların büyüklüğüne duyarlıyken, bankaların likiditesi de söz konusu ayrışmada etkili olabilmektedir." ifadeleri yer aldı.
Ekonomik dönemlerin etkisi
TCMB, faiz oranlarındaki bu ayrışmanın ekonomik dönemlere duyarlı olduğunu ve özellikle sıkı para politikalarının uygulandığı süreçlerde daha belirgin hale geldiğini vurguladı.
