Son yıllarda et ve balık fiyatlarındaki artış nedeniyle vatandaşlar uygun protein kaynağı olarak yumurtaya yöneliyor. Ancak üretim maliyetlerindeki yükseliş ve sabit kalan üretim miktarı, yumurta fiyatlarının hızla yükselmesine neden oluyor. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) verilerine göre, üreticiden 4,31 TL’ye çıkan bir yumurta, market raflarında 6,10 TL’ye kadar satılıyor. Günümüzde 30’lu paket yumurtanın market fiyatı 183 TL’ye ulaştı. Oysa 2023 yılında bir yumurtanın market fiyatı ortalama 4,66 TL idi. TÜİK’in Kasım ayı verilerine göre, tavuk yumurtası üretimi bir önceki yıla göre yüzde 4,9 azalarak 1,71 milyar adet olarak gerçekleşti.
Üretim artmıyor, tüketim baskısı büyüyor
Türkiye’de yumurta üretimi yıllık ortalama 19 milyar adet seviyesinde. Ancak artan nüfusa ve tüketim talebine rağmen bu miktar uzun yıllardır aynı seviyede seyrediyor. Yumurta üreticileri, yem hammaddelerindeki dışa bağımlılık ve döviz kurlarındaki artış nedeniyle maliyetlerin sürekli yükseldiğini belirtiyor. Yumurta Üreticileri Merkez Birliği verilerine göre, 2023 yılında bir ton yumurta yeminin fiyatı yüzde 33,5 artarak 12 bin 161 TL’ye ulaştı. Buna rağmen üreticiler, 2024 yılında yalnızca Ocak ve Şubat aylarında maliyetin üzerinde satış yapabildi.
Kişi başına düşen yumurta sayısı değişmiyor
Artan nüfusa rağmen kişi başına düşen yıllık yumurta tüketimi 242 adet civarında seyrediyor. Üretim artışının sınırlı kalması fiyatları yukarı çekerken, uzun yıllara ait üretim verileri bu durumun değişmediğini gösteriyor:
- 2017: 19 milyar 281 milyon
- 2018: 19 milyar 643 milyon
- 2019: 19 milyar 898 milyon
- 2020: 19 milyar 788 milyon
- 2021: 19 milyar 297 milyon
- 2022: 19 milyar 808 milyon
- 2023: 20 milyar 637 milyon
- 2024: 19 milyar 463 milyon