Bergama, tarih boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış bir şehir olarak, her köşesinde izlerini bırakan önemli yapıları barındırır. Bunlardan biri de Ulucami Mahallesi'nde, Soğan Dere Sokağı üzerinde bulunan Aişe Kadın Çeşmesi'dir. 1775-1776 yıllarında, dönemin önemli isimlerinden İbrahim Ağa'nın kızı Aişe Kadın tarafından yaptırılmış olan bu çeşme, hem tarihi hem de mimari açıdan büyük bir öneme sahiptir.
Mimari özellikleri
Aişe Kadın Çeşmesi, kargir bir evin duvarına yerleştirilmiş olup, kemerli bir yapıya sahiptir. Çeşme, evin duvarında girinti halinde bir alanda konumlanmıştır ve üzerine sıva yapılarak boyanmıştır. Bu durum, yapı malzemesinin görünmesini engel oluyor. Ancak çeşmenin yapımında kullanılan devşirme taşlar, duvarda dikkatlice gözlemlenebilir.
Çeşmenin alt kısmında, yan yana yerleştirilmiş iki küçük kemer yapısı yer alıyor. Bu kemerlerden birinde metal bir su oluğu bulunmasına rağmen, su akışı şu an için sağlanmıyor. Çeşmenin ön kısmında yer alan yalak ise oyma taştan yapılmış olup, bölgenin tarihi dokusuna katkı sağlıyor.
Çeşmenin kitabesi
Çeşmenin kemerinin altında yer alan mermer kitabede, 1189 yılında yapıldığına dair şu satırlar yer alıyor:
"İlahi fazl-ı lütf sene 1189 …küşad eyledi / ..................olsun / …………. İbrahim Ağa’nı kızı Aişe Kad / ın ruhiçun el-Fatiha….."
Kitabede yer alan metin, Aişe Kadın’ın, babası İbrahim Ağa'nın adını yaşatarak, hayır amacıyla bu çeşmeyi yaptırdığını belirten bir dua niteliği taşıyor.
Kültürel önemi
Aişe Kadın Çeşmesi, sadece mimari özellikleriyle değil, aynı zamanda bölge halkı için önemli bir su kaynağı olması nedeniyle de tarihsel bir değere sahiptir. Ayrıca, çevresindeki taş işçiliği ve süslemeler, dönemin zanaatkârlarının yeteneklerini gözler önüne seriyor. Bu çeşme, Bergama'nın kültürel mirası içinde önemli bir yer tutar ve ziyaretçilere geçmişe dair eşsiz bir yolculuk sunar.
