Türkiye'de son beş yılda asgari ücrete yapılan büyük artış, yaşam maliyetlerindeki hızlı artışı karşılayamadı. DİSK-AR'ın hazırladığı rapora göre, 2019'da 2.020 TL olan asgari ücret, 2024 Ocak ayında 17.002 TL'ye yükseldi.
Ancak, bu artışa karşın yoksulluk sınırı aynı dönemde çok daha hızlı arttı ve 72.524 TL'ye çıktı. Alım gücü kaybı ise 54.712 TL'ye ulaşarak, asgari ücretle çalışanların yaşam standartlarının düşmesine neden oldu.
Yoksulluk sınırı asgari ücretten hızla yükseldi
Son 5 yıl içinde asgari ücrette yaşanan %741'lik artışa rağmen, Türkiye'deki yoksulluk sınırı çok daha hızlı bir şekilde arttı. 2019 yılı Ocak ayında 6.745 TL olan yoksulluk sınırı, 2024 yılı Kasım ayında 72.524 TL'ye yükseldi. Bu, yoksulluk sınırındaki %975'lik dev bir artış anlamına geliyor. Bu artış, yoksulluğun derinleştiğini ve birçok ailenin temel ihtiyaçlarını karşılamada zorlandığını gösteriyor.
Asgari ücretteki artış, çoğu zaman enflasyon ve yaşam maliyetlerindeki yükselişi dengelemede yetersiz kaldı. Özellikle gıda, barınma ve sağlık harcamalarında yaşanan fiyat artışları, asgari ücretlilerin alım gücünü ciddi şekilde zayıflattı.
Alım gücü kaybı 54.712 TL’ye ulaştı
DİSK-AR'ın raporuna göre, 2024 yılında asgari ücretle çalışan bir kişinin alım gücü, 5 yıl öncesine göre 54.712 TL daha düşük. Bu, asgari ücretteki artışın, işçilerin yaşam standartlarını iyileştirmede yeterli olmadığını ve birçok temel ihtiyaçta zorluk yaşandığını ortaya koyuyor.
Asgari ücret artışı, yüksek enflasyon karşısında, asgari ücretli çalışanların temel gıda, barınma ve ulaşım gibi ihtiyaçlarını karşılamada yetersiz kalıyor.
Açlık ve yoksulluk sınırındaki artış: Büyük farklar
DİSK-AR raporuna göre, açlık sınırı da asgari ücretle paralel bir şekilde arttı. 2019 yılında 1.957 TL olan açlık sınırı, 2024 yılı Kasım ayında 20.967 TL'ye yükseldi. Yani, açlık sınırındaki artış %971 oldu.
Bu, dört kişilik bir ailenin sadece gıda ihtiyaçlarını karşılamak için yapması gereken harcamaların büyük ölçüde arttığı anlamına geliyor. Yoksulluk sınırı ile açlık sınırı arasındaki fark da giderek büyüdü, bu da daha fazla ailenin temel ihtiyaçlara ulaşmakta zorlandığını gösteriyor.
Asgari ücretle geçinenlerin oranı yüksek
DİSK-AR raporuna göre, Türkiye'de özel sektörde çalışanların %48,9’u, yani yaklaşık 8,5 milyon kişi, asgari ücret seviyelerinde çalışıyor.
Ayrıca, 7,5 milyon kişi asgari ücretin altında bir ücretle geçimini sağlamaya çalışıyor. Bu durum, asgari ücretin pek çok kişi için sadece bir geçim aracı değil, aynı zamanda çok sayıda insan için yoksulluk sınırının çok altında kaldığını ortaya koyuyor.
Türkiye, Avrupa'da en düşük asgari ücretlerden birine sahip
Eurostat verilerine göre Türkiye, Avrupa’da en düşük asgari ücrete sahip 5. ülke konumunda bulunuyor. Türkiye'nin brüt asgari ücreti 568 euro, net asgari ücreti ise yaklaşık 462 euro civarında.
Bu, Türkiye'nin alım gücünün, özellikle Avrupa ülkeleriyle kıyaslandığında oldukça düşük olduğunu ve yaşam maliyetleriyle karşılaştırıldığında yetersiz kaldığını gösteriyor.
