Bu keşif, mikrokuasarların doğası hakkındaki bilgileri değiştirebilir. Uzay araştırmalarında nadir rastlanan bir olay gerçekleşti. Meksika'daki Yüksek İrtifa Su Çerenkov (HAWC) Gözlemevi verilerine göre, Dünya’ya nispeten yakın bir kara delik olan V4641 Sagittarii, ultra yüksek enerjili gama ışınları yayarak bilim insanlarını şaşırttı. Bu tür gama ışınları daha önce yalnızca uzak kuasarlarda görülüyordu.
Mikrokuasarlar nedir ve nasıl çalışırlar?
Kuasarlar, evrenin en parlak ve enerjik nesneleri arasında yer alır. Süper kütleli kara delikler tarafından beslenen bu nesneler, etraflarındaki maddeyi yutarak muazzam miktarda enerji açığa çıkarırlar. Mikrokuasarlar ise kuasarların daha küçük versiyonları olarak kabul edilir. Çoğunlukla daha küçük kara delikler içerirler ve genellikle daha düşük enerjili gama ışınları yayarlar. Ancak V4641 Sagittarii, bu beklentileri altüst etti.
Dünya’dan yaklaşık 20.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan bu mikrokuasar, yaklaşık altı Güneş kütlesinde bir kara deliğe sahip. Bilim insanları, bu kara deliğin 200 teraelektronvolt’a (TeV) kadar enerjiye sahip gama ışınları yaydığını tespit etti. Bu enerji seviyesi, görünür ışıktan 200 trilyon kat daha yüksek.
Beklenmeyen keşif bilim dünyasını şaşırttı
Daha önce, bu kadar yüksek enerjili gama ışınlarının sadece uzak kuasarlardan kaynaklandığı düşünülüyordu. Mikrokuasarların yaydığı gama ışınlarının enerji seviyesi genellikle çok daha düşüktü. Ancak V4641 Sagittarii'den gelen sinyaller, bu varsayımı çürüttü. Bu durum, mikrokuasarların yaydığı enerjinin, tahmin edilenden çok daha yüksek olabileceğini gösteriyor.
HAWC Gözlemevi’nden elde edilen bu bulgular, bilim insanlarını mikrokuasarlar ve kuasarlar hakkında daha fazla araştırma yapmaya teşvik etti. Mikrokuasarlar, kuasarların etrafındaki fiziksel süreçleri simüle etmek için doğal birer model olarak kullanılabilir. Kuasarlardaki süreçler milyonlarca yıl sürerken, mikrokuasarlarda benzer süreçler günler içinde tamamlanabiliyor.
V4641 Sagittarii'nin gizemi çözülmeyi bekliyor
V4641 Sagittarii’nin neden bu kadar yüksek enerjili gama ışınları yaydığı henüz tam olarak anlaşılamadı. Bu durumun diğer mikrokuasarlar için de geçerli olup olmadığı, gelecek araştırmaların odak noktası olacak. Bilim insanları, bu keşfin kuasar ve mikrokuasarların fiziksel süreçleri hakkında yeni bilgiler sağlayabileceğini belirtiyor. HAWC Gözlemevi’nden bir uzman, "Bu beklenmedik bulgu, evrendeki enerji süreçlerini yeniden değerlendirmemiz gerektiğini gösteriyor" dedi.