Kütahya’dan doğup İzmir’in Foça ilçesinden Ege Denizi’ne dökülen Gediz Nehri, sanayi atıkları ve yetersiz arıtma sistemleri nedeniyle alarm veriyor. Foça Ziraat Odası Yönetim Kurulu Üyesi Semih Uzun, nehir suyunun “kapkara” hale geldiğini belirterek, “Suya dokunmaya korkuyoruz” dedi. Bölgedeki üreticiler ve sivil toplum temsilcileri, tarım, hayvancılık ve insan sağlığı için büyük tehdit oluşturan bu duruma karşı bir an önce önlem alınması gerektiğini vurguladı.
"İnsan sağlığına ve çevreye büyük zararları var"
Foça’nın tarımsal sulamasında kullanılan Gediz Nehri suyunun her geçen gün daha da kirlendiğini belirten Semih Uzun, Manisa ve Uşak’taki organize sanayi bölgelerinden gelen atıkların suyu zehirlediğini ifade etti. Uzun, “Tarladaki ürünlerimizi bu suyla suluyoruz. Fakat Manisa ve Uşak'taki organize sanayi bölgelerinden gelen atıklar sulama sularımızı kirletiyor. Tuzluluk oranı yüksek, kimyasal atık olan suların insan sağlığına ve çevreye büyük zararları var. Bu sularla sulama yapmak zorunda kalıyoruz” dedi.
"Önlem alınmazsa tarımsal üretim biter"
Yetersiz yağışın kirliliği daha görünür hale getirdiğini belirten Uzun, geçmişte tertemiz akan Gediz Nehri’nin bugünkü durumunu üzüntüyle anlattı:
"Atıklar arıtılmadan Gediz Nehri'ne atılıyor. Buradan da sular İzmir Körfezi'ne taşınıyor. Bir tek tarım için değil, deniz yaşamı için de tehlikeli. Bu sene kurak bir yıl geçirdik, az miktarda yağış aldık. Bu nedenle kirlilik belirginleşti. Yağışlar bol olduğunda kirliliği anlamıyorduk. Ama yağmur sularının az olması nedeniyle kirlilik bu sene had safhada hissedildi. Suyumuz kapkara. Suya dokunmaya, temas etmeye korkar bir hale geldik. Küçüklüğümde buradan su içiyorduk, tertemiz bir suyumuz vardı. Sanayi de önemli ama sanayici para kazanacak diye insan sağlığına ve üretimimize engel olmamaları gerekiyor. Arıtma sistemlerini düzgün bir şekilde çalıştırmaları lazım. Sanayi üretim yapacak diye bunun ceremesini çekmek zorunda olmamalıyız. Arıtma sistemleri düzgün çalıştığı müddetçe bu suyun daha temiz olacağına inanıyorum. Önlem alınmazsa tarımsal üretim biter. Bu sularla sulama yaptığımız sürece topraklarımızın kalitesi her geçen gün değersizleşiyor. Bu topraklardan ürün alamaz, üretim yapamaz konuma geleceğiz."
“Nehirden aldığımız zehri tüketiyoruz”
Foça Yeni Bağarası Mahallesi Muhtarı Cihat Gerihan da nehirdeki değişimi vurguladı:
"Gediz Nehri, Foça'yı ve mahallelerini besleyen en büyük gelir kaynaklarından bir tanesi. Fakat son yıllarda yaşanan kirlilik, Manisa'dan ve daha ilerideki ilçelerden gelen arıtma tesislerinin iyi çalışmayan sanayi fabrikalarının getirmiş olduğu atıkların sonucu. Yıllar önce Gediz Nehri'nde vatandaşların yüzdüğü, suyunu içebildiği, balığını tutabildiği, sebze ve meyve üretebildiği bir havzaydı. Fakat son 10 yıldan beri geldiğimiz durum çok kötü. Sanayiye karşı değiliz ama onların da insan sağlığına önem vermesini istiyoruz. Burada üretilen gıda, meyve, sebze hepimizin ortak kullanım alanının içerisinde, buradaki balığı hepimiz kullanıyoruz. Nehirden almış olduğumuz zehri tüketiyoruz. En kısa zamanda önlem alınması lazım."
"Gediz'in haline ağlayasım geliyor"
Yeni Bağarası Mahallesi'nde 10 yaşından beri çiftçilik yaptığını belirten Saadettin Tokgöz (56) ise kirliliğin geçim kaynaklarını yok ettiğini söyledi:
"Şu anki Gediz'in haline ağlayasım geliyor. Buradan su içiyorduk. Ama şu anki durum hiç iç açıcı değil. Kirlilik arttığında sulama yapamıyorum. Gediz'in durumu yüzünden hayvancılıkta bu bölgeyi terk ettim. Çünkü sulama alanım yok. Şu an traktörümle, tankerle su çekiyorum. Eskiden Gediz'de sadece balıkçılıkla geçimimizi sağlıyorduk. Hayvanlara da hiç dokunmuyorduk, kendileri suyunu içiyordu, yayılımını yapıyordu. Ama şimdi o imkanlar maalesef sıfıra düştü. Suyu kendi imkanlarımızla yaratıyoruz, yer altından alıyoruz. Tankeri doldurup getirip, hayvanlara veriyorum. Temiz olsa hayvanlar suyu buradan içecekler."
“Gediz’in kirliliği İzmir Körfezi’ni de kirletiyor”
Foça Tarih ve Doğa Talanına Hayır Platformu Sözcüsü Ramiz Sağlam, sorunun yalnızca Gediz’le sınırlı kalmadığını, İzmir Körfezi’ne kadar yayıldığını ifade ederek şunları söyledi:
"Kirlilik ne burada başlıyor ne burada bitiyor. Kütahya'dan başlayan ve o bölgeden buraya kadar gelen sanayi atıklarından oluşan bir kirlilik söz konusu. Manisa'daki yapılan organize sanayi bölgelerinin arıtmasız bir şekilde Gediz'e aktarılması kirliliği buraya kadar getiriyor. Burası, Ege Bölgesi'nin en önemli tarım arazilerinin olduğu bölgelerden biri. Sadece İzmir'in ve Gediz'in kirliliği değil, buradaki üretilen bütün tarım ve hayvancılığın tamamen yok edilmesi anlamına geliyor. Geçen yıl yaz aylarında körfez kirliliği vardı. Körfezin şu anda müsilaj ve kirlilik nedeniyle öldüğü söyleniyor. Bu Gediz'in kirliliğiyle bağlantılı. Buradan akan su denize ulaşıyor ve İzmir Körfezi'nin de kirlenmesine neden oluyor. Sanayi bölgelerinde arıtmaların çalışması ve bunun denetlenmesi gerekiyor. Gediz ölüyor, bu ölümü bir an önce durdurmamız gerekiyor."
