Tam adı Ebu Reyhan Muhammed bin Ahmed El-Biruni olan bu büyük bilim insanı, 973 yılında bugünkü Özbekistan sınırları içinde bulunan Harezm’de doğdu. Bilime olan ilgisi küçük yaşlarda başladı ve ilk eğitimini, ünlü matematikçi Ebu Nasr Mansur'dan aldı.
Bilimsel çalışmalar ve katkıları
El-Biruni, gökbilim, matematik ve doğa bilimleri alanlarında çığır açan çalışmalar yaptı. Özellikle Dünya'nın çapını bugünkü değere yakın şekilde hesaplaması ve yerçekimi üzerine düşünceleri ile dikkat çekti. Newton'dan 700 yıl önce yer çekimi kuramını dile getirmiştir.
Hindistan seyahatleri sırasında Kitab’üt-Tahkik Ma li’l-Hind adlı eserini yazan Biruni, bu dönemde Hindistan’ın kültürü, bilimleri ve dini hakkında kapsamlı araştırmalar yaptı.
Geliştirdiği aletler ve eserleri
Astronomi ve coğrafi ölçümler için birçok alet geliştiren El-Biruni, mekanik usturlap ve piknometregibi araçlarla bilim dünyasına önemli katkılarda bulundu. Yazdığı eserlerden bazıları şunlardır:
- El-Kanunü’l-Mesudi
- Kitabü’l-Cemahir fi Ma’rifeti’l-Cevahir
- Kitâbü’s-Saydele
Bilim dünyasına etkisi
El-Biruni, dünyanın döndüğünü Galileo’dan 600 yıl önce savunmuş ve Amerika kıtasının varlığını öngörmüştür. Ömrü boyunca bilimsel araştırmalarına devam eden El-Biruni, 75 yaşında hayata veda etmiştir.
UNESCO, El-Biruni’yi “Orta Asya’nın evrensel dehası” olarak tanımlayarak ona özel bir saygı göstermiştir. Bilim dünyasında bıraktığı izler, Copernicus, Galileo ve Newton gibi birçok bilim insanına ilham vermiştir.