Kemalpaşa, İzmir’in 29 kilometre uzağında yer alan, güzellikleriyle şarkılara ve türkülere ilham kaynağı olan bir ilçe olarak öne çıkıyor. Dünyaca ünlü kirazları ve çam ormanlarıyla bilinen bu bölge, Nif Dağı’nın eteklerinde, 200 metre yükseklikte kuruldu.
Antik dönem: Nymphaion’un izleri
Kemalpaşa, antik çağlardan bu yana birçok medeniyete ev sahipliği yaptı. Bizans dönemine ait kale ve surların yanı sıra, ağaçlar ve sulak alanlarla çevrili bir Bizans sarayı burada yükseldi. Roma döneminde Nymphaion olarak bilinen bu yerleşim, adını mitolojideki su perilerinden alıyor. Nympheler, suların ve ağaçların tanrıçaları olarak anılırken, bu bölge su perilerine adanmış tapınak anlamına gelen Nymphaion olarak adlandırıldı. Hititlerden Türk dönemine kadar birçok uygarlık burada hüküm sürdü.
Nif adıyla anıldı: Nif’in anlamı ne?
Kemalpaşa, tarih boyunca “Nif” adıyla anıldı. Bu ad, ilçenin yıl boyunca yeşil kalması ve bahar aylarında açan meyve ağaçlarıyla bir gelin görünümünü almasıyla ilgili. Kemalpaşa, İzmir ile Lydia (Sardes) arasında bir geçiş noktası olarak, antik çağlarda birçok yerleşime ev sahipliği yaptı ve özellikle Bizans ve Osmanlı dönemlerinde dikkat çeken bir yerleşim oldu.
Türk hakimiyeti dönemi: Saruhanlı Beyliği ve Osmanlılar
Kemalpaşa, 14. yüzyılda Saruhan Baba Sultan Kutbeit zamanında Hacı Emet Bey tarafından fethedilerek Saruhanlı Beyliği’ne katıldı. Daha sonra Osmanlılar tarafından da fethedilen bu topraklarda Evliya Çelebi, Seyahatnamesinde Kemalpaşa’nın kalesini “yalçın bir kaya üzerinde, 5 köşeli” olarak tarif etti. Bu dönemde meydana gelen büyük yangınlar da ilçenin tarihine damgasını vurdu.
Cumhuriyet dönemi: Kurtuluş ve yeni bir isim
16 Mayıs 1922’de Yunan işgaline uğrayan Nif, 8 Eylül 1922’de Türk askerleri tarafından kurtarıldı. Bu tarihi günde Mustafa Kemal Atatürk, Kemalpaşa’ya gelmiş ve düşman karargâhı olarak kullanılan binada geceyi geçirdi. Kurtuluşun ardından ilçenin adı, Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün anısına “Kemalpaşa” olarak değiştirildi.