İzmir’in simgelerinden biri olan saat kulelerinin tarihi, 1901 yılında yapılan Konak Saat Kulesi’nden daha da eskiye dayanıyor. 1858 yılında faaliyete geçen Alsancak Garı’nın girişindeki saat kulesi, İzmir’in ilk saat kulesi olarak öne çıkıyor. İngiltere’den getirilen çanı ve yapım tekniğiyle dikkat çeken kule, İzmir’in sanayileşme tarihine ışık tutan bir eser.
Alsancak garı ve İzmir-Aydın demiryolunun kuruluşu
İzmir’deki sanayi hamlelerinden biri olarak bilinen Alsancak Garı, 1858 yılında İzmir-Aydın Demiryolu’nun başlangıç noktası olarak hizmete açıldı. Bu demiryolu, Osmanlı İmparatorluğu’ndaki ilk demiryolu hatlarından biri olarak, İzmir'in ticari merkezi olmasında önemli bir rol oynadı. Alsancak Garı’ndaki saat kulesi, Gar'ın önemini simgelemek adına inşa edildi. İngiltere’deki yolcu istasyonlarının küçük bir modeli olarak tasarlanan kule, dönemin estetik ve işlevsel özelliklerini taşıyor.
İngiliz çanı ve 1890 yapım tarihi detayları
Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi (APİKAM) Müdürü Oktay Gökdemir’e göre, kuledeki saat çanı İngiltere’de John Warner Song tarafından 1890 yılında dökülmüş. Çanın üzerinde yer alan "London 1890" ibaresi, saatin yapımı ile ilgili önemli ipuçları sunuyor. Saat kulesi, muhtemelen 1890’lı yıllarda, Alsancak Garı meydan düzenlemesi kapsamında tamamlanarak İzmir'e kazandırıldı.
Konak Saat Kulesi'nden önce İzmir'in zamanı belirleyen kulesi
1901 yılında 2. Abdülhamit’in tahta çıkışının 25. yılı için yapılan Konak Saat Kulesi'nden önce, Alsancak Garı'ndaki saat kulesi İzmir'in zamanını belirleyen ilk kule olarak kullanılıyordu. Günümüzde elektronik sistemle çalışan bu saat, hala orijinal çanı ve yapısıyla çalışmaya devam ediyor. Sanayileşme sürecinin İzmir’deki ilk simgelerinden biri olarak kabul edilen bu kule, hala ziyaretçilere zamana tanıklık eden bir tarihi eser olarak hizmet veriyor.
