SAĞLIK

Kene krizi: Küresel ısınma ile artan tehdit

Küresel ısınma ve göçmen kuşlar, kenelerin yeni bölgelere yayılmasına ve kene kaynaklı hastalıkların artmasına yol açabilir.

Abone Ol

Keneler, göçmen kuşlar aracılığıyla kıtalararası yolculuk yaparak yeni bölgelerde hastalık yayma potansiyeline sahiptir. Küresel ısınma ve değişen iklim koşulları, kenelerin yaşam alanlarını genişleterek daha fazla bölgeye tehdit oluşturmasına neden olabilir.

Kenelerin göçmen kuşlarla yayılması

Keneler, göçmen kuşlar aracılığıyla büyük mesafeleri kat edebiliyor ve taşıdıkları hastalıklarla yeni yerlerde ciddi bir tehdit oluşturabiliyor. Özellikle tropikal kene türlerinin daha önce hayatta kalamadıkları kuzey bölgelerine yayıldığı gözlemleniyor. Bu durum, yeni kene kaynaklı hastalıkların ortaya çıkma riskini beraberinde getiriyor.

İklim krizinin rolü

İklim değişikliği, kene türlerinin yayılma alanlarını genişletiyor. University of Southern Mississippi’den Dr. Shahid Karim, “Tropikal kene türlerinin, daha önce hayatta kalamadıkları bölgelerde yaşamaya başlaması, bu bölgelerde hastalıkların yayılma riskini artıracaktır” şeklinde uyarıda bulunuyor. Artan sıcaklıklarla birlikte, bu türlerin daha önce hayatta kalamadıkları bölgelere yerleşme olasılığı güçleniyor.

Kenelerin hızla yayılma eğiliminde oldukları yeni alanlar

Keneler, insanlar ve evcil hayvanlar için hastalık taşıyan önemli vektörlerdir. 2017’de New Jersey’de tespit edilen Asya uzun boynuzlu kenesi, kısa sürede 14 eyalete yayılmıştır. Georgia Southern University’den Dr. Lorenza Beati, “Küresel ısınma, göçmen egzotik kenelerin kuzeye doğru ilerlemelerini destekliyor. Eğer uygun iklim koşulları ve konakçı hayvanlar birleşirse, bu türlerin yeni alanlara yerleşmesi muhtemel” açıklamasını yapıyor.

Göçmen Kuşlar Üzerinde Yapılan Araştırmalar

Bilim insanları, göçmen kuşların üzerinde kenelerin taşınıp taşınmadığını araştırmak için Meksika Körfezi’nin kuzeyinde altı farklı noktada ağlar kurdu. 15 bine yakın kuş incelenirken, sadece 164 kuşta toplam 421 kene bulundu. Yapılan DNA analizlerinde, bu kenelerin %81’inin yalnızca dört türe ait olduğu belirlendi. Ayrıca, kısa mesafe göçmenlerinin uzun mesafe göçmenlerine göre daha fazla kene taşıdığı gözlemlendi.

Yeni hastalık riski ve önlemler

Kenelerin taşıdığı bakteriler de incelendi. En yaygın bulunan bakteri türlerinden biri olan Francisella, kenelerin işlevselliğine yardımcı olurken, ikinci en yaygın tür olan Rickettsia bazı türleri insanlarda hastalıklara yol açabiliyor. Ancak, bu bakterilerin insanlara bulaşıp bulaşmayacağı henüz kesinleşmemiştir. Dr. Karim, kene kaynaklı hastalıkların yayılma riskine karşı, kene bulunan bölgelerde yürüyüş yaptıktan sonra vücut kontrolü yapılmasını ve böcek kovucu kullanılması gerektiğini vurgulamaktadır.