Ocak 2025 itibarıyla kıdem tazminatına yapılan zamlarla birlikte tavan da yeniden belirlendi. Çalışanlar için önemli olan bu değişiklik, tazminat hesaplamalarını da etkiledi. Peki, kıdem tazminatı tavanı nedir, kimler hak kazanır, hesaplama nasıl yapılır ve hangi kesintiler uygulanır? İşte merak edilen tüm detaylar...
Kıdem tazminatı tavanı nedir ve nasıl belirleniyor?
Her yıl Ocak ve Temmuz aylarında memurların maaşlarına yapılan artış, kıdem tazminatı tavanını da doğrudan etkiliyor. Ocak 2025’te memurların maaşlarına yapılan %11,54’lük zamla birlikte, kıdem tazminatı tavanı 41.828,42 TL’den 46.655,43 TL’ye yükseldi. Bu durumda, çalışanların kıdem tazminatı hesaplamaları, her yıl için yıllık en fazla bu tavan tutarına göre yapılacak.
Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?
Kıdem tazminatı, işçilerin iş yerinde geçirdiği süreye göre hesaplanır. Her yıl için çalışana son brüt maaşı kadar bir tazminat ödenir. Yıl tamamlanmayan süreler ise orantılı olarak hesaplamaya dahil edilir. Kıdem tazminatından yalnızca damga vergisi kesilir.
Kıdem tazminatına esas brüt ücrete neler dahil?
Brüt ücret sadece maaştan ibaret değildir. Çalışanlara sağlanan yemek ve yol yardımı, düzenli ödenen ikramiyeler gibi ek ödemeler de brüt ücrete dahil edilir. Örneğin, brüt maaşı 30.000 TL olan ve düzenli olarak yıllık 5.000 TL ikramiye alan bir çalışan, kıdem tazminatını 35.000 TL üzerinden alır. Ancak düzensiz yapılan mesai ya da prim ödemeleri bu hesaplamaya dahil edilmez.
Kimler kıdem tazminatı alabilir?
Kıdem tazminatından yararlanabilmek için şu şartlar gereklidir:
- Aynı iş yerinde en az 1 yıl çalışmış olmak,
- İşten kendi isteği ve kusuru dışında çıkarılmak.
İstifa eden çalışanlar da bazı özel durumlarda kıdem tazminatına hak kazanabilir:
- İşverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı hareketi sonucu işten çıkarılanlar,
- Emekli olan veya askerlik nedeniyle işten ayrılanlar,
- Evlendikten sonra 1 yıl içinde işten ayrılan kadın çalışanlar,
- Sigortalı çalışanlar için belirli prim şartlarını tamamlayanlar.
İş yeri kapanırsa kıdem tazminatı hakkı kaybolur mu?
Hayır, iş yerinin kapanması, iflas etmesi, devri veya satılması, çalışanların kıdem tazminatı hakkını ortadan kaldırmaz.
Kıdem tazminatı tavanı aşılırsa ne olur?
Gazeteciler gibi bazı meslek grupları için kıdem tazminatı tavanı uygulanmaz. Bunun dışında, işveren çalışanına tavanın üzerinde ödeme yapabilir. Ancak bu durumda aşan tutar üzerinden SGK primi ve gelir vergisi kesintisi yapılır.
Kıdem tazminatı ne zaman ve nasıl ödenir?
Kıdem tazminatı, iş akdi feshedildiğinde hemen ödenmelidir. İşveren, tazminatı tek seferde ve banka aracılığıyla ödemek zorundadır. Çalışanın onayı olmadan taksitli ödeme yapılması yasaktır.
