Kıdem tazminatı tavanı, Ocak ayındaki zamlarla yeniden belirlendi ve hesaplamalar da bu değişiklikle birlikte güncellendi. Peki, kıdem tazminatına kimler hak kazanır? Hesaplama nasıl yapılır ve hangi kesintiler uygulanır? İşte bilinmesi gereken tüm ayrıntılar…
Kıdem tazminatı tavanı nedir ve nasıl belirleniyor?
Her yıl Ocak ve Temmuz aylarında memurlara yapılan maaş artış oranları, kıdem tazminatı tavanını da etkiliyor. Ocak 2025’te memurlara yapılan %11,54’lük artışla kıdem tazminatı tavanı 41.828,42 TL’den 46.655,43 TL’ye yükseldi. Buna göre, 6 ay boyunca bir çalışanın kıdem tazminatı yıllık en fazla bu tutar üzerinden hesaplanabilecek.
Kıdem tazminatı nasıl hesaplanıyor?
Kıdem tazminatı, işçinin iş yerinde geçirdiği süreye bağlı olarak hesaplanır. Her yıl için işçiye son brüt maaşı kadar bir tazminat ödenir. Bir yılı doldurmayan süreler ise orantılı olarak hesaplamaya dahil edilir. Tazminattan yalnızca damga vergisi kesilir.
Brüt ücrete neler dahil?
Kıdem tazminatına esas alınacak brüt ücret sadece maaştan oluşmaz. Çalışana düzenli olarak sağlanan yemek ve yol yardımı, düzenli ödenen ikramiyeler gibi ek ödemeler de bu ücrete dahil edilir. Örneğin, brüt maaşı 30.000 TL olan ve her yıl düzenli 5.000 TL ikramiye alan bir çalışanın kıdem tazminatı 35.000 TL üzerinden hesaplanır. Ancak düzensiz yapılan mesai veya prim ödemeleri bu hesaba katılmaz.
Kimler kıdem tazminatı alabiliyor?
Bir çalışanın kıdem tazminatı alabilmesi için:
- Aynı iş yerinde en az 1 yıl çalışması,
- İşten kendi isteği ve kusuru dışında çıkarılması gerekir.
İstifa eden çalışanlar ise bazı istisnai durumlarda kıdem tazminatı alabilir:
- İş Kanunu’nun 24. Maddesi: İşverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışları nedeniyle haklı fesih yapılmışsa.
- Emeklilik veya Askerlik: Emekli olan ya da askerlik nedeniyle işten ayrılanlar.
- Kadın Çalışanların Evlilik Durumu: Evlendikten sonra 1 yıl içinde işten ayrılan kadın çalışanlar.
- SGK’dan Alınan Yazıyla Ayrılma: 9 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar, 15 yıl ve 3.600 gün prim şartlarını tamamladıktan sonra. Daha sonra sigortalı olanlar için ise 25 yıl/4.500 gün ya da 7.000 gün prim şartlarını tamamlayanlar.
İş yeri kapanırsa hak kaybı yaşanır mı?
Hayır. İş yerinin kapanması, iflas etmesi, devredilmesi ya da satılması kıdem tazminatı hakkını ortadan kaldırmaz.
Kıdem tazminatı tavanı aşılırsa ne olur?
Basın İş Kanunu kapsamındaki gazeteciler için tavan uygulanmaz. Ayrıca işveren, çalışana tavanın üzerinde bir ödeme yapabilir. Ancak bu durumda, aşan kısım için SGK primi ve gelir vergisi kesintisi yapılır.
Ne zaman ve nasıl ödeniyor?
Kıdem tazminatı, iş akdi feshedildiğinde hemen ödenmelidir. İşveren, tazminatı tek seferde ve banka yoluyla ödemek zorundadır. Çalışanın onayı olmadan taksit yapılması yasaktır.