İzmir’in Menderes ilçesi sınırlarında, Çakaltepe Köyü’nün 2 kilometre kuzeyinde konumlanan Palamutarası Sarnıcı, tarih ve doğanın iç içe geçtiği bir yapı olarak dikkat çekiyor. 11 metre çapındaki dairesel planı ve kayrak taşlarıyla örülen duvarlarıyla ziyaretçilerini etkileyen bu sarnıç, bölgenin su ihtiyacını karşılayan önemli bir kaynak olmuştur.
Kayrak taşlarıyla inşa edilen tarihi yapı
Palamutarası Köyü’nde yer alan bu tarihi sarnıç, kayrak taşları ve moloz taşlarla özenle inşa edilmiştir. Sarnıcın 1 metre kalınlığındaki duvarları, bölgedeki su yapılarının dayanıklılığını ve mühendislik becerisini ortaya koyuyor. Yapının batı cephesinde bulunan giriş kapısı ve kubbe başlangıcında yer alan mazgal formundaki açıklıklar dışında herhangi bir pencere veya açıklık bulunmamaktadır.
Sarnıcın merdivenlerinin, zaman içinde zeminin dolması sebebiyle gözle görülemediği tespit edilmiştir. Kitabesi bulunamayan sarnıcın, Muğla yöresindeki benzer yapılarla karşılaştırıldığında 19. yüzyıla tarihlendiği düşünülmektedir.
Bölgenin su ihtiyacını karşılayan tarihi kaynak
Palamutarası Sarnıcı, geçmişte çevre köylerin su ihtiyacını karşılayan önemli bir yapı olarak kullanılmıştır. Sarnıcın mimari yapısı, Ege Bölgesi’nde yaygın olarak görülen sarnıçların tipik özelliklerini yansıtmaktadır. Özellikle yaz aylarında yaşanan kuraklık dönemlerinde, bölge halkı bu sarnıçtan faydalanmıştır. Sarnıcın yapımında kullanılan taşlar ve teknikler, Osmanlı Dönemi'nin son yıllarına ait olduğuna dair güçlü ipuçları vermektedir.
Restorasyon ve çoruma çalışmaları planlanıyor
Palamutarası Sarnıcı’nın korunması ve restorasyonu için çalışmalar başlatılması planlanıyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Kültür Varlıkları Koruma Kurulu’nun iş birliği ile yapılacak restorasyon projesi, sarnıcın gelecek kuşaklara aktarılmasını hedefliyor. Restorasyon çalışmaları kapsamında, zemindeki dolgunun temizlenmesi ve sarnıcın özgün mimarisinin ortaya çıkarılması bekleniyor.
