25 Ocak 2025 Cumartesi akşamı, gökyüzü adeta bir "gezegen defilesine" sahne olacak. Satürn, Venüs, Neptün, Uranüs, Jüpiter ve Mars, aynı hat üzerinde sıralanarak gözlemlenebilecek. Bu nadir gökyüzü olayını, Uzay Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tolgahan Kılıçoğlu, gezegenlerin güneş etrafındaki yörüngelerinin farklı sürelerde tamamlanmasından dolayı sıkça yaşanmadığını belirterek, bu tür bir hizalanmanın heyecan verici bir fırsat sunduğunu ifade etti.
Gezegenler çok nadir bir araya geliyor
Güneş sisteminde toplamda 8 gezegen bulunuyor ve bu gezegenlerin her biri güneşin etrafında farklı hızlarla dönüyor. Örneğin, Uranüs’ün güneş etrafında bir tur atması, neredeyse bir insan ömrü kadar sürüyor. Bu yüzden bazı dönemlerde, gezegenler tesadüf eseri aynı bölgede yer alabiliyorlar. Şu anda yaşadığımız bu dönem de, gezegenlerin çok nadir bir şekilde aynı hat üzerinde sıralandığı bir zaman dilimi.
Özellikle güneşe uzak olan Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün gezegenleri şu sıralar bir arada konumlanırken, Venüs ve Mars da bu gruba katıldı. Prof. Dr. Kılıçoğlu, bu durumu "gezegen defilesi" veya "gezegen geçidi" olarak tanımlıyor. Bu olay, astrofotoğrafçılar ve gökyüzü gözlemcileri için büyük bir heyecan kaynağı. 30 yıl önce, 1995-1999 yılları arasında da benzer bir konumlanma yaşanmıştı. Ancak bu tür olayların gelecekte tekrar yaşanması için yıllar geçmesi gerekebilir. Özellikle 2027’de Jüpiter bu grup dışına çıkmaya başlayacak ve 10 yıl boyunca Satürn’e tekrar yetişmesi gerekecek. Ayrıca, Uranüs ve Neptün’ün bir araya gelmesi 170 yıl süreceği için bu fırsat uzun yıllar beklenmesi gereken bir olay.
Gezegenleri görmek için en uygun zaman
Gezegen geçidini gözlemlemek için en uygun zaman ise güneş battıktan sonra 19:00 ile 19:30 saatleri arası. Prof. Dr. Kılıçoğlu, gözlemcilerin Satürn ve Venüs’ü ilk önce gözlemlemelerini öneriyor çünkü bu gezegenler batı ufkuna en yakın oldukları için ilk bunlar batacak. Geceyi en verimli şekilde değerlendirmek için şehir ışıklarından uzaklaşmak, karanlık bölgelerde gözlem yapmak önemli. Ancak gezegenler oldukça parlak olduğu için çok uzağa gitmeye gerek olmadığını vurgulayan Kılıçoğlu, yıldızlarla birlikte görünmesi için karanlık alanların tercih edilmesinin daha etkili olacağını belirtti.
Venüs, Mars, Jüpiter ve Satürn gezegenleri teleskop kullanmadan çıplak gözle rahatça görülebilirken, Neptün ve Uranüs gibi uzak gezegenlerin gözlemi için teleskop öneriliyor. Bu nadir fırsat, gökyüzü gözlemeyi sevenler için çok değerli bir an olabilir, çünkü böyle bir hizalanmayı tekrar görmek için yıllar geçmesi gerekebilir.
