Anıtkabir, sadece Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinin simgesi değil, aynı zamanda bir mimarlık şaheseri olarak da tarihe kazındı. Peki, bu eşsiz yapıyı kimin inşa ettiğini hiç merak ettiniz mi?
Proje yarışması ve tasarım süreci
Atatürk'ün 10 Kasım 1938'deki vefatından sonra, naaşı geçici olarak Ankara Etnografya Müzesi'ne konulmuş ve ardından kalıcı bir anıt mezar için çalışmalar başlamıştır. Anıtkabir’in yeri olarak Rasattepe seçilmiş ve 1941 yılında uluslararası bir proje yarışması düzenlenmiştir. Türkiye, Almanya, İtalya, Avusturya, İsviçre, Fransa ve Çekoslovakya’dan 49 proje bu yarışmaya katılmıştır.
Jüri tarafından üç proje önerilmiş ve yapılan değerlendirmeler sonucunda Türk mimarlar Prof. Dr. Emin Onat ile Doç. Dr. Ahmet Orhan Arda’nın tasarımı birinci seçilmiştir. Projede yapılan değişikliklerle birlikte nihai tasarım belirlenmiş ve 9 Ekim 1944'te temel atılmıştır.
İnşaat süreci ve tamamlanma
Anıtkabir’in yapımı dört aşamada gerçekleştirilmiş ve toplamda 9 yıl sürmüştür. Çeşitli teknik zorluklar ve değişiklikler nedeniyle süreç planlanandan uzun sürmüştür. 1 Eylül 1953’te tamamlanan Anıtkabir, 10 Kasım 1953 tarihinde Atatürk’ün naaşının büyük bir törenle nakledilmesiyle resmi olarak açılmıştır.
Anıtkabir'in mimari özellikleri
Anıtkabir, İkinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın etkilerini taşıyan neoklasik bir yapıdır. Yapımında farklı türde mermer ve travertenler kullanılmış, detaylarında Türk sanat tarihinden Hitit, Selçuklu ve Osmanlı izlerine yer verilmiştir. Ana yapının içinde Şeref Holü yer alırken, Atatürk’ün naaşı bu yapının alt katındaki mezar odasında bulunmaktadır.
Anıtkabir; Aslanlı Yol, tören meydanı, kuleler ve Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi gibi önemli bölümleri içeren bir komplekstir. Çevresi ise Barış Parkı adı verilen geniş bir ağaçlık alanla kaplıdır.
Günümüzde anıtkabir
Anıtkabir, Türk milletinin Atatürk'e olan bağlılığının simgesi olarak her yıl milyonlarca kişi tarafından ziyaret edilmektedir. Resmi törenler ve anma günlerinin yanı sıra, yabancı devlet adamlarının ziyaretlerinde de önemli bir merkezdir.
Anıtkabir'in önemi
Anıtkabir, sadece bir anıt mezar değil, aynı zamanda Cumhuriyet’in değerlerini, bağımsızlık mücadelesini ve modern Türkiye’nin temellerini simgeleyen bir yapıdır. Emin Onat ve Orhan Arda’nın bu mimari şaheseri, Türkiye’nin kültürel mirasının en önemli unsurlarından biridir.