Dünyada her yıl yaklaşık 3 milyon insanın Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) nedeniyle hayatını kaybettiğini açıklayan Sağlık Bilimleri Üniversitesi Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Gülistan Karadeniz, bu oranın tüm ölümler içinde yüzde 6’lık bir paya sahip olduğunu vurguladı.
KOAH’ın, dünya genelinde en yaygın üçüncü ölüm nedeni olduğunu belirten Prof. Dr. Karadeniz, Türkiye'de de bu hastalığın yaygınlık oranının dünya ile paralel olduğunu söyledi. Kadınlarda yüzde 7-8 arasında, erkeklerde ise yüzde 12 oranında görülen bu hastalık, özellikle sigara kullanımının etkisiyle artıyor.
Risk faktörleri ve çevresel etkiler
Prof. Dr. Karadeniz, KOAH’ın en büyük risk faktörünün tütün kullanımı olduğunu belirtmekle birlikte, bireyin çevresel ve genetik faktörlere de maruz kaldığını vurguladı. Sigara dışında pasif içicilik, elektronik sigaralar, çocuklukta geçirilen solunum yolu enfeksiyonları, mesleki hava kirliliği ve toz gibi çevresel faktörlerin de KOAH gelişiminde önemli rol oynadığını söyledi.
Erken tanı hayati öneme sahip
KOAH’ın ilerleyici bir hastalık olduğunu ifade eden Prof. Dr. Karadeniz, tedavi edilemez bir hale gelmeden önce erken tanı konmasının önemine dikkat çekti. "Bu hastalık alevlenmelerle ilerler ve her alevlenme, akciğer fonksiyonlarını daha da kötüleştirir" dedi. 50 yaş üstü sigara içen ve çevresel faktörlere maruz kalan kişilerin düzenli olarak göğüs hastalıkları uzmanına başvurmalarını önerdi.
Semptomlar ve korunma yöntemleri
KOAH’ın erken dönemlerinde nefes darlığı ve öksürük gibi semptomlar ortaya çıkabilir. Özellikle merdiven çıkarken veya yokuş tırmanırken zorlanma, KOAH belirtisi olabilir. Prof. Dr. Karadeniz, sigara içen 50 yaş üzeri kişilere akciğer fonksiyon testleri ve solunum kontrol testlerini yaptırmalarını önerdi. Ayrıca KOAH hastalarının düzenli olarak aşılarını yaptırması, aktif spor yapması ve çevresel zararlardan korunması gerektiğini belirtti.
Bir KOAH hastasının dramı
KOAH hastası Mustafa Kaya (78), hastalığı nedeniyle günlük yaşamında büyük zorluklar yaşadığını belirtti. "Yolda yürüyemiyorum, merdiven çıkamıyorum, nefes almakta zorlanıyorum. Sigaraya başlamak hayatımda yaptığım en büyük hata oldu" diyen Kaya, sigara içmemek konusunda gençleri uyararak, "Sigara içmek yerine spor yapsınlar, kendilerine iyi baksınlar" şeklinde tavsiyelerde bulundu.
KOAH’a karşı mücadelede erken tanı, tedavi kadar önemli
KOAH’ın tedavi edilemez bir hastalık olduğunu ancak erken dönemde alınacak önlemlerle hastalığın ilerlemesinin yavaşlatılabileceği ifade ediliyor. Sağlık uzmanları, KOAH’ın önlenmesi için sigara kullanmama, çevresel faktörlerden korunma ve erken tanı koyma konusunda toplumda farkındalık yaratılması gerektiğini belirtiyor.
