Son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalar, çocuk ve ergenlerin uyku düzeninin akademik başarıdan ruh sağlığına kadar pek çok alanı etkilediğini gösteriyor. Özellikle ergenlik dönemindeki öğrencilerin biyolojik saatleri yetişkinlerden farklı işliyor. Medicana International İzmir Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Özge Yendur, "2023-2024 yıllarında yayınlanan çok sayıda bilimsel çalışma, sirkadiyen ritmin (vücudun biyolojik saati) ergenlik döneminde önemli değişiklikler gösterdiğini ortaya koydu. Ergenler erişkinlere kıyasla daha geç uyuma eğiliminde olabilmektedir. Bu, zorla değiştirilmeye çalışılmamalıdır" dedi.
Geç başlayan okullar daha başarılı
Güncel araştırmalar, geç saatte başlayan okullarda öğrencilerin daha başarılı olduğunu gösteriyor. Uzm. Dr. Özge Yendur, "Başarının çocukların uyandıklarında ve okula giderken gün ışığını görmesiyle ilgili olduğu belirtilmektedir. Örneğin, sabah 08:00’de başlayan derslerde devamsızlık oranının yüzde 10 daha yüksek olduğu, öğrencilerin derslerde uyuduğu görülmektedir. Daha geç başlangıç saatleri olan okullarda öğrencilerin daha uzun ve kaliteli uyku uyudukları için derslerine daha iyi konsantre olabildikleri, daha yüksek akademik performans gösterdikleri ve daha az ruh sağlığı veya fiziki sorunlar yaşadıkları sonucuna varıldı" ifadelerini kullandı.
Uyku hijyeni ve güneş ışığı önemli
Hafta içi yetersiz uyuyan öğrencilerin hafta sonu telafi uykusuyla performanslarını koruyabildiklerini belirten Uzm. Dr. Özge Yendur, "Ancak bu telafi uykusunun aşırıya kaçılmaması şartıyla düzenli olması gerekiyor. Ayrıca sabah güneş ışığına maruz kalmanın öğrenmeyi ve ruh halini olumlu etkilediği de kanıtlandı. Bu nedenle uyku sağlığını önceliklendirmemiz gerekiyor" dedi.
Ailelere öneriler
Uzm. Dr. Özge Yendur, ailelere çocuklarına sağlıklı uyku alışkanlığı kazandırmaları için şu önerilerde bulundu:
- Çocuğunuzun doğal uyku-uyanma ritmini oluşturmasına destek olun.
- Gece sakin ve loş ışık, ılık bir duş, dişlerin fırçalanması, kısa bir kitap okuma gibi uyku rutini oluşturun.
- Yatmadan 1-2 saat önce ekran kullanımını sınırlandırın.
- Çocuğun odasının sabah güneş ışığı almasını sağlayın.
- Sabah, kahve, çay gibi uyarıcı içeceklerden kaçının.
