Karşıyaka, Bahariye Mahallesi'nde bulunan Tarihi Alibey Hamamı, 19. yüzyılın başlarında inşa edilen önemli bir mimari yapı. Özgün plan şeması ve eşsiz detaylarıyla dikkat çeken hamam, günümüzde de hamam ve sauna işleviyle hizmet vermeye devam ediyor.
Mimari özellikleri ve tarihi
Tarihi Alibey Hamamı, kuzey-güney yönlü dikdörtgene yakın bir plan şemasına sahiptir. İnşa malzemesi kesin olarak bilinmese de, iki katlı soyunmalık mekân ve ahşap iskeletli kubbesi, yapının dikkat çeken özelliklerindendir. Hamamın bazı mimari özellikleri şu şekildedir:
- Soyunmalık Mekânı: Düz bir tavan ve ahşap kubbe ile örtülüdür.
- Ilıklık ve Sıcaklık Mekânları: Tromp geçişli kubbelerle örtülüdür.
- Halvet Hücreleri: Kubbelerle örtülü olarak sıcaklık mekânının güneyine konumlandırılmıştır.
- Farklı Plan Detayları: Türk hamamlarında nadir rastlanan aralık mekânı, yapıya özgün bir karakter kazandırır.
Sözlü tarih bilgilerine göre hamam, ilk olarak 17. yüzyılda İtalyan mimar Gonzale Andriye tarafından inşa edilmiş ve zaman içinde farklı işlevlerle kullanılmıştır. Ancak bu bilgiler kesin tarihi verilerle doğrulanamamıştır. Hamam, 19. yüzyıl başında yeniden yapılandırılmıştır.
Papaz Hamamı hikayesi
Hamamın “Papaz Hamamı” olarak anılmasının nedeni, soyunmalık mekânındaki kubbede yer alan haç görünümlü ışık deseni olarak aktarılmaktadır. Ancak bu ismin kesin kaynağına dair net bir bilgi bulunmamaktadır. Ali Bey Hamamı adı ise yapının bir dönem Ali Bey isimli bir kişi tarafından işletilmesiyle kullanılmıştır.
Günümüzde Alibey Hamamı
Tarihi dokusunu büyük ölçüde koruyan Alibey Hamamı, halen hamam ve sauna olarak hizmet vermektedir. Girişte karşılaşılan tarihi atmosfer, ziyaretçileri 19. yüzyılın izleriyle buluşturuyor. Hamam sabah 09.00’dan akşam 18.00’e kadar açık olup, dışarıdan yiyecek ve içecek getirilmesine de olanak tanımaktadır. Tarihi Alibey Hamamı, Karşıyaka’nın geçmişten günümüze uzanan kültürel zenginliklerinden biri olarak ayakta kalmaya devam ediyor. Hem tarihi bir keşif hem de rahatlama arayanlar için ideal bir durak olan bu yapı, Osmanlı mimarisinin sade ama etkileyici örneklerinden biri olarak Karşıyaka’da ziyaretçilerini bekliyor.