Yapay zeka (YZ) teknolojilerinin sağlık alanında kullanımının artması, bu araçların doğruluğu ve güvenilirliği konusunda tartışmaları da gündeme getiriyor. Özellikle üretken yapay zeka tabanlı sohbet botlarının sağlık tavsiyeleri verirken ciddi hatalar yapabileceği ortaya çıktı.
Yapay zeka hastalık tanımlamada ne kadar güvenli?
Günümüzde birçok insan, sağlıkla ilgili sorularına hızlı yanıtlar alabilmek için yapay zeka destekli araçlara başvuruyor fakat son araştırmalar, bu tür araçların tıbbi konularda güvenilir ve doğru bilgiler sunma kapasitesinin sınırlı olduğunu gösteriyor.
Avustralya’da yapılan araştırmalara göre, katılımcıların yüzde 9,9’u yılın ilk yarısında sağlıkla ilgili bir soru sormak için ChatGPT’yi kullandığını söyledi. Kullanıcılar, genel olarak ChatGPT’ye “orta derecede” güvendiklerini ifade etti ve güven düzeyi 5 üzerinden 3,1 olarak ölçüldü. Araştırma sonuçlarına göre, geleneksel sağlık kaynaklarına erişimi kısıtlı olan kişilerin yapay zekaya yöneldiğini gösteriyor.
Yapay zekaya sık sorulan sağlık soruları neler?
ChatGPT’ye en sık yöneltilen sağlık soruları şu şekilde sıralanabilir:
- Belirli bir sağlık durumu hakkında bilgi edinme,
- Belirtilerin ne anlama geldiğini öğrenme,
- Belirli bir sağlık sorunu hakkında nasıl bir yol izlenmesi gerektiğini sorma,
- Tıbbi terimleri anlamadır.
Araştırmaya katılanların yüzde 61’i, klinik bir değerlendirme gerektiren en az bir soru sorduklarını ifade etti. Özellikle belirtilerin ne anlama geldiğini öğrenmeye yönelik sorular, uzmanlar tarafından "daha riskli" olarak değerlendirildi. İngilizce konuşulmayan ülkelerde doğan ya da evde başka bir dil konuşan bireylerin, daha riskli sorular sorma eğiliminde olduğu gözlemlendi.
Yapay zeka hatalı yanıtlar verebilir
Yapay zeka destekli sohbet botları ve arama motorları, sağlık tavsiyesi verirken hatalara yol açabiliyor. Almanya'da yapılan bir araştırma, yaygın reçeteli ilaçlarla ilgili verilen cevapların beşte birinin ciddi zarar veya ölümle sonuçlanabilecek hatalar içerdiğini gösteriyor.
Sağlık alanında yapay zekanın artan kullanımı, bireylerin bu teknolojiyi bilinçli şekilde kullanmasını gerektiriyor. Uzmanlar, yanlış veya eksik bilgilerin önüne geçebilmek için "yapay zeka sağlık okuryazarlığının" artırılmasının şart olduğunu belirtiyor.
Bu kapsamda, sağlık bilgisine ulaşırken aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerekiyor:
- Sağlık bilgisi için resmi kuruluşların web siteleri ve doktorlar tarafından onaylanmış kaynaklar tercih edilmeli.
- Klinik değerlendirme gerektiren konular, bir doktora veya sağlık uzmanına danışılarak ele alınmalı.
- Bir chatbot veya yapay zeka destekli arama motorundan alınan bilginin başka kaynaklarla karşılaştırılması gerekiyor.
- Yapay zeka araçları, farklı dillerde daha düşük doğruluk oranlarına sahip olabilir. Bu nedenle, dil desteği yetersizse insan kaynaklı çözümler tercih edilmelidir.
Sağlık konularında her zaman en doğru kaynaklar doktorlar ve diğer sağlık çalışanlarıdır. Bu nedenle hastalıklarda uzman görüşler almayı ve doktor randevularınızı aksatmayı unutmayın.