Günlük dilde sıkça kullanılan ve anlam bütünlüğü taşıyan kelime öbeklerinden biri olan “bir arada”, çoğu zaman birleşik mi yoksa ayrı mı yazılacağı konusunda karıştırılır. Özellikle hızlı yazarken ya da konuşma dilindeki telaffuzuna göre hareket edildiğinde, “birarada” şeklinde birleşik yazıldığı sıkça görülür. Ancak Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre bu ifadenin doğru yazımı “bir arada” şeklindedir ve ayrı yazılır.
Bu tür kelimeler, yani anlamca bütünlük oluşturan ancak yazımda ayrı kalması gereken kelime grupları, Türkçede oldukça yaygındır. “Bir arada” ifadesi de bu gruptandır. Anlam olarak “aynı yerde bulunma”, “beraber olma”, “birlikte” gibi kavramları ifade eder. Ancak birleşik yazımı dil bilgisi açısından yanlıştır.
Kelimenin doğru yazımı
Türk Dil Kurumu'na göre “bir arada” ifadesi ayrı yazılır, çünkü bu yapı iki farklı kelimeden oluşur ve bu kelimeler kendi anlamlarını koruyarak bir anlam bütünlüğü oluşturur. Bu tür kalıplaşmış ifadelerde, eğer TDK tarafından birleşik yazımı önerilmemişse, her zaman ayrı yazım tercih edilmelidir.
Örnek cümleler
- Yanlış kullanım: Ailemiz uzun zamandır birarada değildi.
- Doğru kullanım: Ailemiz uzun zamandır bir arada değildi.
Bu örneklerde görüldüğü gibi, “bir arada” ifadesi her zaman ayrı yazılır ve bu şekilde hem anlam hem de dil bilgisi açısından doğru olur.
Kelimenin kökeni
“Bir arada” ifadesi, Türkçedeki “bir” (tek, aynı) ve “arada” (iki şeyin arasında yer alan) kelimelerinin birleşimiyle oluşmuş bir kelime grubudur. Anlamı zamanla “aynı ortamda birlikte bulunma” şeklinde özelleşmiş, ancak yazım biçimi değişmemiştir. Kelimenin kökeni tamamen Türkçedir ve birleşik yazımı destekleyen herhangi bir dilsel evrim bulunmamaktadır.
Türkçede “bir arada” gibi kalıp ifadelerin yazımı, genellikle hem kelime kökenine hem de kullanım biçimlerine göre belirlenir. “Bir arada” ifadesi, hem TDK’nın imla kılavuzunda ayrı yazılır hem de Türkçenin doğal sözdizimi yapısına uygundur.
