Burun tıkanıklığı, alerji, sinüs enfeksiyonları, grip, nezle gibi pek çok farklı rahatsızlığın bir sonucu olarak karşımıza çıkabiliyor. Bu tür sorunlar, günlük hayatı zorlaştırarak nefes almayı engelliyor. Burun spreyi ise tıkanıklığı gidermeye yardımcı olmak için sıkça kullanılan bir tedavi yöntemi olsa da uzmanlar, burun spreylerinin uzun süreli kullanımının bağımlılık yapabileceğine ve ciddi yan etkilere yol açabileceğine dikkat çekiyor.
Her burun spreyi bağımlılık yapmaz
Burun spreyleri, çeşitli tedavi amaçları için farklı içeriklerle üretiliyor. Ancak her burun spreyi bağımlılık yapmıyor. Alerji tedavisinde kullanılan spreyler, genellikle bağımlılık riski taşımayan ve her gün kullanılabilen ürünler olarak karşımıza çıkıyor. Nazal steroid spreyleri, burun kanallarındaki iltihaplanmayı azaltırken, antihistaminik spreyler de benzer şekilde bağımlılık yapmıyor. Ayrıca tuzlu su içeren nemlendirici spreyler de alışkanlık oluşturmuyor.
Fakat, burun tıkanıklığını gidermeye yönelik dekonjestan (burun açıcı) spreyler, uzun süreli kullanımda bağımlılık riski taşıyabilir. Özellikle soğuk algınlığı, grip ve sinüs enfeksiyonlarında kullanılan bu tür spreyler, 3-4 günden fazla kullanılmamalı. Uzun süreli kullanımlarda vücut, bu ürünlere karşı tolerans geliştirebilir ve burun tıkanıklığı daha da kötüleşebilir. Bu da spreyin etkisini kaybetmesine yol açıyor.
Bağımlılığa yol açan etkenler neler?
Burun spreylerinin bağımlılık yapmasına neden olan birkaç önemli faktör bulunuyor. Bunlar arasında en yaygın olanı, dekonjestan spreylerin sürekli kullanım sonucu tolerans oluşturması. Bu spreyler, burun damarlarını daraltarak tıkanıklığı geçici olarak giderir. Ancak uzun süreli kullanımda vücut, bu spreylerin etkisine alışarak daha fazla kullanma isteği oluşturuyor. Kullanımı sonlandırıldığında ise burun tıkanıklığı daha da artabiliyor.
Uzun süreli burun spreyi kullanımının yan etkileri neler?
Burun spreyi kullanımının aşırıya kaçması, yalnızca bağımlılıkla kalmaz, aynı zamanda çeşitli yan etkilere de yol açabilir. Uzun süreli kullanımda karşılaşılan başlıca yan etkiler şunlardır:
-
Burunda yanma, batma, kuruluk
-
Burun akıntısı veya hapşırma
-
Kalp atışında değişiklikler (yavaşlama veya hızlanma)
-
Baş dönmesi, mide bulantısı ve baş ağrısı
-
Ruh hali değişiklikleri, uyku problemleri, aşırı halsizlik
Bu yan etkilerden birinin fark edilmesi halinde, vakit kaybetmeden bir doktora başvurmak önemlidir.
Nadir durumlarda alerjik reaksiyonlar
Burun spreyleri, nadiren de olsa alerjik reaksiyonlara yol açabiliyor. Alerjik reaksiyon belirtileri arasında nefes alma zorluğu, döküntü, kaşıntı ve yüzde, dilde veya boğazda şişlik yer alabilir. Bu tür reaksiyonlar görüldüğünde, derhal tıbbi yardım alınmalıdır. Uzmanlar, herhangi bir olumsuz belirti durumunda burun spreyi kullanımını hemen sonlandırılmasını öneriliyor.
