Tüberküloz, dünya genelinde bulaşıcı hastalıklardan kaynaklanan ölümler arasında Covid-19’un ardından ikinci sırada yer alıyor. Sağlık Bakanlığı, "Verem Eğitim ve Farkındalık Haftası" çerçevesinde yaptığı açıklamada, 2023 yılı itibarıyla yaklaşık 10,8 milyon kişiye tüberküloz tanısı konulduğunu, 1,25 milyon kişinin bu hastalık nedeniyle hayatını kaybettiğini bildirdi. Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) göre, uygulanan etkili tedavi ve tanı programları sayesinde 2000-2023 yılları arasında yaklaşık 79 milyon hayat kurtarıldı.
Tüberküloz nasıl bulaşıyor?
Tüberküloz, "Mycobacterium tuberculosis" bakterisinin neden olduğu ve genellikle akciğerleri etkileyen bulaşıcı bir hastalıktır. Akciğer tüberkülozu, öksürme ve hapşırma yoluyla hava yoluyla kolayca bulaşabiliyor. Hasta ile uzun süreli kapalı bir ortamda bulunan kişilerde bulaşma riskinin arttığı görülüyor. Bu nedenle, tüberküloz hastalarının tedavi süreçlerine özen gösterilmesi, toplumsal sağlık açısından büyük önem taşıyor.
Tüberküloz hastalığının tedavisi, düzenli ilaç kullanımı ile mümkündür ve etkili tedavi ile bulaştırıcılık genellikle 2-3 hafta içinde sona erer. Sağlık Bakanlığı, tüberküloz hastalarına ücretsiz ilaç temin etmekte ve tedavi süreçlerini izlemektedir. Ayrıca, "Doğrudan Gözetimli Tedavi" (DOT) uygulaması ile hastalar ilaçlarını bir sağlık görevlisi eşliğinde alarak tedaviye sadık kalmaları sağlanıyor.
Ulusal tüberküloz kontrol programı ve korunma yöntemleri
Tüberküloz ile mücadelede Ulusal Tüberküloz Kontrol Programı büyük bir rol oynuyor. Program kapsamında, verem savaş dispanserlerinde hastalara ücretsiz tanı, tedavi ve takip hizmetleri sunuluyor. Ayrıca, doğrudan gözetimli tedavi (DOT) uygulaması sayesinde, hastalar tedavi sürecini aksatmadan sürdürebiliyor.
Tüberkülozdan korunmak için, Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan aşılamalar da büyük önem taşıyor. BCG aşısı (Bacillus Calmette-Guerin), özellikle bebekler için ücretsiz olarak yapılmakta ve tüberküloz menenjiti ve miliyer tüberkülozdan korunmada etkili olmaktadır.
Tüberküloz tarama ve erken tanı çalışmaları
Tüberkülozun yayılmasını engellemek amacıyla, sağlık kuruluşları her yıl cezaevleri, okullar ve iş yerleri gibi toplu yaşam alanlarında düzenli taramalar yapıyor. Bu taramalar, erken tanı konulmasını sağlayarak hastalığın yayılmasını engelliyor. Erken tanı ve tedavi, tüberkülozun tedavi edilmesindeki en önemli adımlardır.
