İzmir'in birçok sembolleşmiş binası vardır. Bu binalardan birisi de çoğu kimsenin yanlış bildiği gibi Kardıçalı Han değil Kardiçali Han'dır. Ya da diğer adıyla Büyük Kardiçali Han... Rahmetli babam da Kardiçali Hanı'nın önünden her geçişimde bana "bu hanın adı Kardıçalı değil Kardiçali" dediğini dün gibi anımsarım.
Kardiçalı Han, İzmir'in Konak ilçesinde bulunan tarihi bir handır. Cumhuriyet Bulvarı, Mimar Kemalettin ve Şehit Fethibey caddelerinin kesişme noktasında bulunur.Kardiçalı Han İzmir'in ilk tütün tüccarlarından biri olan Kardiçalı İbrahim tarafından yaptırılmıştır. Kardiçalı Han'ın mimarı Mehmet Galip Sinap'tır. 1928 yılında inşa edilmiştir. 22 Eylül 2019'da binada yangın çıkmıştır. 30 Ekim 2020'deki Ege Denizi depremi sonrasında Kardiçalı Han'ın düşey taşıyıcılarında ciddi kesme hasarları meydana gelmiştir. Bu sebepten dolayı can güvenliği açısından Kardiçalı Han boşaltılmıştır. Kardiçalı Han 2024 yılında 35 milyon dolara satışa çıkarılmıştır. Temmuz 2024'te İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi, binanın kamulaştırılarak restore edilmesine karar vermiştir. Kardiçalı Han Birinci Ulusal Mimarlık Akımı özellikleri gösterir. İstanbul'da 1923'te inşa edilmiş olan İstanbul Vakıflar Bölge Müdürlüğü binasından sonra Türkiye'de yapılmış ikinci betonarme karkas yapısıdır. Üç katlı olan binanın iç avlusu bulunmaktadır.
İzmir Büyükşehir Belediyesi 2024 yılında yıkılma riski taşıyan tarihi Kardiçali Han’ın kamulaştırılması için karar aldı. Yaklaşık bir asırlık tarihe sahip ticaret merkezi, Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edilerek yeniden İzmir’e kazandırılacak denildi. Binada rantın değil kamu yararının ön planda olduğunu söyleyen Cemil Tugay, “Gerçekten çok özel bir bina. Gözümüzün önünde bina dağılacak. Böyle bir şeye izin vermemek için bir irade ortaya koyuyoruz” demişti. İzmir Büyükşehir Belediyesi 2024 Temmuz ayı meclis toplantısında Kardiçali Han’ın restore edilerek hizmete açılmasını sağlamak üzere kamulaştırılmasına ilişkin madde gündeme gelerek oy birliğiyle kabul edilmişti.
Günümüzde Büyük Kardiçalı Han, deprem sonrasında binaya öncelikle orta hasarlı tanısı konurken, bu rapor sonraları az hasarlı olarak güncellendi. Konak Belediyesi tarafından verilen kararla han tamamen boşaltılırken, yapının etrafı giriş yapılamaz hale getirildi. Restore edilmesi beklenen yapının etrafı metruk bir bina gibi, tuğlalarla ve beton plakalarla kapatıldı. Binaya kim az hasarlı raporu verdi? Orta hasarlıdan az hasarlıya nasıl çevrildi? Tüm bu soruların cevabını yetkililer vermek zorunda.
Umarım bu sembol yapı tekrar İzmir'e kazandırılır.
